����� � ���������������� ����������;

��� ��������� �������

Στο ανωτ�ρω  θεμελι�δες ερ�τημα �χουν δοθε� απαντ�σεις, ακριβ�στερα �χουν κατατεθε� απ�ψεις, απ� πολλο�ς·  φιλ�σοφους, επιστ�μονες της νομικ�ς, της πολιτικ�ς, της κοινωνιολογ�ας, ακ�μη και απ� απλο�ς πολ�τες. Παρ� την πληθ�ρα �μως των απ�ψεων,  ο  πολ�της πολ� δ�σκολα μπορε� να �χει μια σαφ� και στ�ρεα απ�ντηση. Οι απαντ�σεις ε�ναι αντιφατικ�ς και οι περισσ�τερες δεν στηρ�ζονται στη λογικ� των φυσικ�ν ν�μων, αλλ� στηρ�ζονται κυρ�ως στο κ�ρος και στην αξιοπιστ�α αυτο� που διατυπ�νει την �ποψη.  

Αφορμ� για την ενασχ�ληση με αυτ� το θ�μα εν�ς πολ�τη, του οπο�ου οι γν�σεις και εμπειρ�ες του δεν αν�κουν στις «αρμ�διες επιστ�μες», αλλ� στις θετικ�ς και στην τεχνολογ�α,  �ταν  �να βιβλ�ο που κυκλοφ�ρησε πρ�σφατα απ� τις Εκδ�σεις Π�λις. Ε�ναι το βιβλ�ο του καθηγητο� του Συνταγματικο� Δικα�ου Ν�κου Αλιβιζ�του με τ�τλο: «ΠΟΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ;»

 Στο βιβλ�ο αυτ� διατυπ�νεται η �ποψη �τι: (1) Η  λειτουργ�α  πολιτε�ματος �μεσης Δημοκρατ�ας, ακ�μη και με τη συνδρομ� της ψηφιακ�ς τεχνολογ�ας, αποτελε�  ουτοπ�α και (2) Το μεγ�λο συγκριτικ� πλεον�κτημα της Αντιπροσωπευτικ�ς Δημοκρατ�ας, σε σ�γκριση με �λα τα �λλα πολιτε�ματα,  βρ�σκεται στη διαβο�λευση για την επ�τευξη συμβιβασμ�ν και την εξε�ρεση λ�σεων με τη μεγαλ�τερη δυνατ� αποδοχ� (σελ�δες 105-107).

�πως ε�ναι γνωστ�, υψηλο� κ�ρους φιλ�σοφοι και στοχαστ�ς, �πως ο Θουκυδ�δης[i], ο Κορν�λιος Καστορι�δης[ii] και η Jacqueline De Romilly[iii], �χουν εκφρ�σει  εντελ�ς αντ�θετες απ�ψεις απ� αυτ�ς που προαναφ�ρθηκαν. Οι στοχαστ�ς αυτο� θεωρο�ν �τι η �μεση Δημοκρατ�α ε�ναι και σκ�πιμη και αναγκα�α και εφικτ�·  �τι ε�ναι το πολ�τευμα που θα λυτρ�σει τον �νθρωπο απ� τη σημεριν� κρ�ση.

Παρ� το υψηλ� και αναμφισβ�τητο κ�ρος αυτ�ν των στοχαστ�ν, δεν θα επικαλεσθο�με  τις απ�ψεις τους για να σχολι�σουμε τα προαναφερθ�ντα δ�ο συμπερ�σματα του βιβλ�ου, αλλ� θα καταθ�σουμε  απ�ψεις  οι οπο�ες βασ�ζονται  στην κοιν� λογικ� και στις ταπειν�ς γν�σεις και εμπειρ�ες μας απ� τον τομ�α των θετικ�ν επιστημ�ν και της ψηφιακ�ς τεχνολογ�ας.  Αυτ�ς οι απ�ψεις �χουν ως ακολο�θως:

1.Για την �ποψη του ουτοπικο� πολιτε�ματος

Βασικ� προ�π�θεση λειτουργ�ας του πολιτε�ματος της �μεσης Δημοκρατ�ας ε�ναι η �παρξη καλ�ν  συνθηκ�ν επικοινων�ας των πολιτ�ν �στε να διασφαλ�ζεται αποδεκτ�  ευχ�ρεια και χαμηλ� κ�στος πραγματοποι�σεως των βασικ�ν λειτουργι�ν αυτ�ς. Δηλαδ�  της αμφιενεργ�ς (interactive) ενημ�ρωσης, της διαβο�λευσης και της ψηφοφορ�ας των πολιτ�ν. Ακ�μη ε�ναι γνωστ� �τι στα 4.000 χρ�νια της γνωστ�ς ιστορ�ας του ανθρ�που η πραγματοπο�ηση των προαναφερθεισ�ν λειτουργι�ν απαιτο�σε την παρουσ�α των πολιτ�ν σε «κοιν� τ�πο και χρ�νο»· απαιτο�σε την παρουσ�α των πολιτ�ν στην Πν�κα την �δια μ�ρα και �ρα. Αυτ� �μως η απα�τηση, για ευν�ητους λ�γους, μει�νει την ευχ�ρεια και αυξ�νει το �μεσο και �μμεσο κ�στος πραγματοποι�σεως αμεσοδημοκρατικ�ν θεσμ�ν.  

Στα μικρ� κρ�τη – π�λεις της αρχα�ας Ελλ�δα η ευχ�ρεια  και το κ�στος επικοινων�ας των πολιτ�ν �χουν τις β�λτιστες τιμ�ς εξ’ αιτ�ας της μικρ�ς �κτασης  και πληθυσμο� τους, με αποτ�λεσμα οι αμεσοδημοκρατικο� θεσμο� να �χουν λειτουργικ� και οικονομικ� εφικτ�τητα.  Αντ�θετα στα κρ�τη μεγ�λης �κτασης και πληθυσμο�, �πως τα σημεριν�, η λειτουργ�α �μεσης Δημοκρατ�ας �ταν πρακτικ� αδ�νατη, �ταν στην πρ�ξη ουτοπικ�.

 Τα ανωτ�ρω εξηγο�ν γιατ� η �μεση, η Αληθιν� Δημοκρατ�α λειτο�ργησε μ�νο στα μικρ� κρ�τη της αρχα�ας Ελλ�δας. �ταν τα κρ�τη αυτ� π�θαναν, π�θανε και η Δημοκρατ�α και αντ� αυτ�ς δημιουργ�θηκαν πολιτε�ματα «σαν τη δημοκρατ�α» προσαρμοσμ�να στις επικοινωνιακ�ς δυνατ�τητες, αλλ� και στα συμφ�ροντα του  κατεστημ�νου της κ�θε μορφ�ς εξουσ�ας· πολιτικ�ς, οικονομικ�ς, πνευματικ�ς.

Σ�μερα �μως, χ�ρη στην Ψηφιακ� Τεχνολογ�α, «�λος ο Κ�σμος �γινε �να Χωρι�» και οι λειτουργικ�ς και οικονομικ�ς δυσχ�ρειες που καθιστο�σαν ουτοπικ� την �μεση Δημοκρατ�α �χουν αντιμετωπισθε� με τρ�πο φανταστικ� πιο ε�κολο και οικονομικ� απ� αυτ�ν των κρατ�ν – π�λεων.

Στις θετικ�ς επιστ�μες και στην τεχνολογ�α, οι δυσχ�ρειες  μετ�βασης απ� μια Α κατ�σταση σε μια �λλη Β, (�πως απ� την Αντιπροσωπευτικ� στην �μεση Δημοκρατ�α), θεωρο�νται  �χι απλ� δικαιολογημ�νες αλλ� σαν το σημαντικ�τερο και το  δυσκολ�τερο μ�ρος του �λου προβλ�ματος [iv].  Στην πολιτικ� και νομικ� �μως επιστ�μη οι δυσχ�ρειες αυτ�ς αντιμετωπ�ζονται περισσ�τερο σαν   παρ�πλευρο ανασταλτικ� πρ�βλημα, παρ� σαν το σημαντικ� μ�ρος του προβλ�ματος.

Στην ανωτ�ρω λογικ�, οι επιφυλ�ξεις για την ικαν�τητα και την αξιοπιστ�α της τεχνολογ�ας στη λειτουργ�α αμεσοδημοκρατικ�ν θεσμ�ν, αν και αναμεν�μενες,  ε�ναι και λανθασμ�νες και αντιφατικ�ς. Ε�ναι λανθασμ�νες γιατ� η χρ�ση της τεχνολογ�ας σε τ�σους και τ�σους τομε�ς ( εκπα�δευση, διο�κηση, δημ�σια και εθνικ� ασφ�λεια, οικονομ�α, υγε�α,… ) υπερ�βη, � �στω υπερ�βη σε αποδεκτ� ποσοστ�,  τις μεταβατικ�ς δυσχ�ρειες και δημιο�ργησε φανταστικ�ς βελτι�σεις. Ε�ναι αντιφατικ�ς γιατ� εν� εμπιστευ�μαστε την ψηφιακ�  τεχνολογ�α στους τομε�ς που προαναφ�ρθηκαν, �χουμε αντιρρ�σεις και επιφυλ�ξεις για την  χρ�ση της στην πραγματοπο�ηση σχετικ� απλο�στερων λειτουργι�ν, �πως αυτ�ν της αμφιενεργ�ς ενημ�ρωσης, της διαβο�λευσης και δημοψηφισμ�των.  Η εξοικε�ωση των πολιτ�ν στην ψηφιακ� υποβολ� των φορολογικ�ν τους δηλ�σεων και την ψηφιακ� διαχε�ριση των οικονομικ�ν τους θεμ�των,  ε�ναι �ντως ευκολ�τερη �  δυσκολ�τερη απ� την εξοικε�ωση τους με τις προαναφερθε�σες αμεσοδημοκρατικ�ς λειτουργ�ες; 

Το γεγον�ς �τι πολιτικο�, πνευματικο� ηγ�τες και πολ�τες εμπιστε�ονται την τεχνολογ�α στους τομε�ς που προαναφ�ρθηκαν, αλλ� �χι στον τομ�α �σκησης της εξουσ�ας απ� το Σ�νολο[v] των πολιτ�ν, ε�ναι αντιφατικ� και παρ�λογο. Ε�ναι αντιφατικ� και παρ�λογο γιατ� η τεχνολογ�α �δη χρησιμοποιε�ται στην �σκηση της  εξουσ�ας, μ�νο που δεν χρησιμοποιε�ται απ� τους �διους τους πολ�τες,  αλλ� απ� τους αντιπροσ�πους τους.  

Αυτ� η διακριτικ� εμπιστοσ�νη ε�ναι �ραγε προ��ν του ορθολογισμο� � της ιδιοτ�λειας των ανθρ�πων της πολιτικ�ς, οικονομικ�ς και πνευματικ�ς εξουσ�ας;

2.Για την �ποψη �τι μ�νο στην Αντιπροσωπευτικ� Δημοκρατ�α, διασφαλ�ζεται διαβο�λευση, συμβιβασμ�ς και εξε�ρεση λ�σεων με τη μεγαλ�τερη δυνατ� αποδοχ�.

Στο πολ�τευμα της �μεσης Δημοκρατ�ας οι με�ζονες αποφ�σεις λαμβ�νονται απ� το Σ�νολο των πολιτ�ν, εν� οι ελ�σσονες,  που επ�γονται και περιορ�ζονται απ� τις με�ζονες,  απ� τους �ρχοντες. Η  εξε�ρεση συνεπ�ς «λ�σεων με τη μεγαλ�τερη δυνατ� αποδοχ�», αποτελε� το βασικ� χαρακτηριστικ�, αποτελε� το θεμ�λιο,  της �μεσης Δημοκρατ�ας. Αντ�θετα στο πολ�τευμα της Αντιπροσωπευτικ�ς Δημοκρατ�ας,  �που οι με�ζονες και ελ�σσονες αποφ�σεις λαμβ�νονται απ� κ�ποια υποσ�νολα των πολιτ�ν (αντιπροσ�πους, ειδ�μονες, δυναμικ�ς μειοψηφ�ες), οι αποφ�σεις/ λ�σεις �χουν μικρ�τερη  και μον�μως αμφισβητο�μενη αποδοχ�,  σε σ�γκριση με αυτ�ν της  �μεσης Δημοκρατ�ας. Στην αντιπροσωπευτικ� Δημοκρατ�α συστηματικ� και μον�τονα,  η μεν πλειοψηφ�α  ισχυρ�ζεται �τι αυτ� εκφρ�ζει τη βο�ληση των πολιτ�ν εν� η μειοψηφ�α ισχυρ�ζεται το αντ�θετο.

Το ανωτ�ρω γεγον�ς ε�ναι συμβατ�  με τις αρχ�ς των θετικ�ν επιστημ�ν -  Στατιστικ�ς, Στατιστικ�ς και Κβαντικ�ς Μηχανικ�ς – σ�μφωνα με  τις οπο�ες η αξιοπιστ�α του Συν�λου ε�ναι  ασυγκρ�τως μεγαλ�τερη απ� εκε�νη του υποσυν�λου· του οιοδ�ποτε υποσυν�λου.  Η  αποδοχ� των λ�σεων στην Αντιπροσωπευτικ� Δημοκρατ�α ε�ναι νομοτελειακ� μικρ�τερη απ� αυτ�ν της �μεσης. Το �διο ισχ�ει με την αξιοπιστ�α για τη βο�ληση των πολιτ�ν που προκ�πτει: απ� δημοσκ�πηση (απ� μικρ� υποσ�νολο/δε�γμα) και απ� εκλογ�ς(απ� το σ�νολο των πολιτ�ν).

Η �ποψη συνεπ�ς �τι, « η επ�τευξη συμβιβασμ�ν για την εξε�ρεση λ�σεων με τη μεγαλ�τερη δυνατ� αποδοχ� αποτελε�  το  πλεον�κτημα της Αντιπροσωπευτικ�ς Δημοκρατ�ας», ε�ναι αντ�θετη με τη λογικ� των φυσικ�ν ν�μων, αλλ� και  με �σα γνωρ�ζουν και καθημεριν� βι�νουν οι πολ�τες.  

Το πλεον�κτημα της �μεσης  Δημοκρατ�ας.

Το μεγ�λο  συγκριτικ� πλεον�κτημα της �μεσης Δημοκρατ�ας σε σχ�ση με την Αντιπροσωπευτικ� Δημοκρατ�α και κ�θε �λλο πολ�τευμα, βρ�σκεται στη συμβατ�τητα που �χει με τους Φυσικο�ς Ν�μους: (1)Του αμεταβ�βαστου της εξουσ�ας και ελευθερ�ας του ατ�μου και (2) Της Εντροπ�ας.

(1)Το αμεταβ�βαστο της εξουσ�ας. Η ισχ�ς του κ�θε ανθρ�που να λαμβ�νει και να πραγματοποιε�  λογικ�ς αποφ�σεις, ονομ�ζεται εξουσ�α � ελευθερ�α του ατ�μου. Η ισχ�ς αυτ�, �πως και η μυ�κ� και η πνευματικ� ισχ�ς, δεν μπορε�  να μεταβιβαστε�  σε τρ�τους, με εντολ�ς ανθρωπ�νων ν�μων, οικειοθελ�ς, � βια�ως. Αυτ� γ�νεται γιατ� η εξουσ�α του ατ�μου ε�ναι αποτ�λεσμα φυσικ�ν και �χι ανθρ�πινων ν�μων·  ε�ναι δ�ρο της φ�σεως και �χι δ�ρο φωτισμ�νων ηγετ�ν.  Η Αντιπροσ�πευση συνεπ�ς, ως ασ�μβατη με αυτ� τη νομοτ�λεια[vi] συνιστ� παρ�βαση Φυσικο� Ν�μου.  Οι παραβ�σεις �μως Φυσικ�ν Ν�μων δεν παραγρ�φονται απ� ανθρωπ�νους  ν�μους, αλλ� π�ντα τιμωρο�νται. Οι Φυσικο� Ν�μοι π�ντοτε υπερισχ�ουν των ανθρωπ�νων.

(2)Η Εντροπ�α των κοινωνικ�ν /πολιτικ�ν συστημ�των. Σε �λα τα συστ�ματα – φυσικ�, θερμοδυναμικ�, πληροφοριακ�, κοινωνικ� – ισχ�ει ο Ν�μος της Εντροπ�ας. Σ�μφωνα με το ν�μο αυτ� κοιν� μο�ρα �λων των συστημ�των ε�ναι η α�ξηση της Εντροπ�ας τους, που σημα�νει «α�ξηση της αταξ�ας». Νομοτελειακ� αποτ�λεσμα της α�ξησης της εντροπ�ας ε�ναι η με�ωση της αποτελεσματικ�τητας και α�ξηση της αποδ�μησης των συστημ�των. �τι δηλαδ� συμβα�νει σ�μερα στο πολιτικ�/κοινωνικ� σ�στημα της Χ�ρας μας. Ε�ναι σημαντικ� να διευκρινισθε�  �τι στα κοινωνικ� συστ�ματα τ�ξη ε�ναι η παραμον� της εξουσ�ας (της ισχ�ος), εκε� που η Φ�ση τη δ�ρισε, εν� αταξ�α το αντ�θετο· η συγκ�ντρωση της δηλαδ� σε κ�ποιους λ�γους· στο βασιλι�, στο μον�ρχη, στον αντιπρ�σωπο.

Απ� τα λ�γα αυτ� στοιχε�α προκ�πτει �τι  η �μεση Δημοκρατ�α αποτελε� το πολ�τευμα της Χαμηλ�ς Εντροπ�ας. Περισσ�τερα στοιχε�α για την εντροπ�α των συστημ�των υπ�ρχουν στο   http://www.dd-democracy.gr/article.asp?Id=67      

Συμπ�ρασμα

Η �μεση Δημοκρατ�α ε�ναι το β�λτιστο πολ�τευμα συγκριν�μενο με �λα τα �λλα πολιτε�ματα γιατ�: (1) �χει τη μεγαλ�τερη συμβατ�τητα με τους Φυσικο�ς Ν�μους, (2) �χει τη μεγαλ�τερη δυνατ� αποδοχ� των  αποφ�σεων/ λ�σεων και (3)Διασφαλ�ζει την �σκηση των πολιτ�ν στο να λαμβ�νουν λογικ�ς αποφ�σεις σε θ�ματα που αφορο�ν το Σ�νολο των πολιτ�ν· διασφαλ�ζει το μετασχηματισμ� των ανθρ�πων σε πολ�τες με εξουσ�α και ευθ�νη· διασφαλ�ζει αυτ� που οι αρχα�οι �λληνες ον�μαζαν Παιδε�α.

��������

��������