�� ����������� ��� ����������� ��� ��������������

��� ��������� �������

Στο πολ�τευμα της Αυθεντικ�ς Δημοκρατ�ας, τα Δημοψηφ�σματα αποτελο�ν το μοναδικ� �χημα των πολιτ�ν για �σκηση εξουσ�ας. Γνωστ�ς διακηρ�ξεις πολιτικ�ν και φιλοσοφο�ντων της μορφ�ς  «Αφ�ντης ε�ναι ο Λα�ς», δεν ε�ναι τ�ποτα περισσ�τερο απ� ευγενικ�ς μεγαλοστομ�ες, αν δεν υπ�ρχει και δεν λειτουργε� �νας στ�ρεος θεσμ�ς δημοψηφισμ�των. Τ�τοιες διακηρ�ξεις με παρ�λληλη �ρνηση της αξ�ας των δημοψηφισμ�των, αποτελο�ν τα «ψε�τικα τα λ�για τα μεγ�λα».  

Στο σημεριν� σ�στημα �σκησης της  εξουσ�ας αυτ� τα μεγ�λα λ�για στην ουσ�α ισοδυναμο�ν με το ακ�λουθο παρ�λογο, αντιφατικ� και μακιαβελικ� δ�γμα: «Αφ�ντης ε�ναι ο Λα�ς αρκε� να μη διαφεντε�ει».

Η συντριπτικ� πλειοψηφ�α  των απλ�ν πολιτ�ν κατανοε� αυτ�ς τις αλ�θειες, γι’ αυτ�  θεωρε� �τι τα δημοψηφ�σματα αποτελο�ν το Κ�στρο της Δημοκρατ�ας.

Κ�ποιοι προσπ�θησαν να αλ�σουν αυτ� το Κ�στρο υποστηρ�ζοντας �τι τα δημοψηφ�σματα αποτελο�ν «τη φεν�κη της Δημοκρατ�ας»· �τι «οι αποφ�σεις για τα ανθρ�πινα δικαι�ματα και �λλα μεγ�λα θ�ματα δεν μπορο�ν να λαμβ�νονται με αποφ�σεις των πολιτ�ν», αλλ� να λαμβ�νονται με αποφ�σεις των αντιπροσ�πων τους, που �χουν μεγαλ�τερες πνευματικ�ς και ηθικ�ς δυν�μεις απ� αυτ�ς των απλ�ν πολιτ�ν. http://www.dd-democracy.gr/article.asp?Id=16    

Οι απ�ψεις �μως αυτ�ς, δεν μπ�ρεσαν να οδηγ�σουν στην ηθικ� απαξ�ωση και στη θεσμικ� κατ�ργηση των δημοψηφισμ�των.

Η απαξ�ωση των δημοψηφισμ�των, η �λωση του Κ�στρου της Δημοκρατ�ας,  δεν �γινε de jure με τροποπο�ηση του Συντ�γματος· �γινε de facto μ�σα απ� τις κερκ�πορτες του Συντ�γματος. Αυτ� η απαξ�ωση επιβεβαι�νεται απ� το γεγον�ς �τι τα τελευτα�α 70 χρ�νια �γιναν μ�νο δ�ο δημοψηφ�σματα. �να κ�θε 35 χρ�νια

Τ�τοια μικρ� συχν�τητα προσφυγ�ς στην ετυμηγορ�α των πολιτ�ν σημα�νει �τι στην πρ�ξη ο θεσμ�ς των δημοψηφισμ�των �χει ακυρωθε�. Η καταν�ηση συνεπ�ς του γιατ�, και πως ακυρ�θηκαν τα δημοψηφ�σματα �χει ιδια�τερο ενδιαφ�ρον και αξ�α.

Απ�ντηση στο γιατ� αποτελο�ν οι δυσκολ�ες ενημ�ρωσης των πολιτ�ν και η αντιμετ�πιση του μεγ�λου �μεσου και �μμεσου κ�στους των δημοψηφισμ�των, που μ�χρι χθες συνιστο�σαν σημαντικ� αντικειμενικ� δυσκολ�α, που �μως σ�μερα �χει ξεπεραστε� χ�ρη στην ψηφιακ� τεχνολογ�α. �λλη σημαντικ� απ�ντηση ε�ναι η σ�γκρουση των συμφερ�ντων του κατεστημ�νου της εξουσ�ας με τα συμφ�ροντα των απλ�ν πολιτ�ν, που για ευν�ητους λ�γους δημιουργε�ται στα δημοψηφ�σματα. Η επικαλο�μενη τ�λος, ως αιτ�α ακ�ρωσης των δημοψηφισμ�των, χαμηλ�  παιδε�α των Ελλ�νων αποτελε� βασικ� λ�θος· η χαμηλ� παιδε�α, που πρ�γματι υπ�ρχει, ε�ναι το αποτ�λεσμα του ελλε�μματος δημοκρατ�ας και �χι η αιτ�α δημιουργ�ας του ελλε�μματος.  

Απ�ντηση στο πως αποτελε� η �παρξη θεσμικ�ς δυνατ�τητας για �λωση του Κ�στρου της Δημοκρατ�ας, με παρ�βαση του πνε�ματος, αλλ� �χι και του γρ�μματος του Συντ�γματος.

Στο Σ�νταγμα των  Ελλ�νων και στους επαγ�μενους απ� αυτ� ν�μους, υπ�ρχουν οι ακ�λουθες δ�ο θεσμικ�ς κερκ�πορτες, που πρ�πει να εκσυγχρονιστο�ν και να σφραγιστο�ν :

Α Κεκροπορτα αποτελε�  το ΠΟΙΟΣ αποφασ�ζει την πραγματοπο�ηση των Δημοψηφισμ�των.  Κατ� τους ισχ�οντες θεσμο�ς τα δημοψηφ�σματα αποφασ�ζονται απ� τους αντιπροσ�πους των πολιτ�ν – πρακτικ� απ� τον Πρωθυπουργ� – και �χι και απ� τους �διους τους πολ�τες με μ�α διαδικασ�α κατοχυρωμ�νη απ� το σ�νταγμα. Αυτ� σημα�νει �τι η βο�ληση των πολιτ�ν υπ�κειται σε �γκριση του εκπροσ�που τους, εν� σε �να δημοκρατικ� πολ�τευμα πρ�πει να συμβα�νει το αντ�θετο.

Β Κεκρ�πορτα αποτελε� το ΠΟΙΟΣ καθορ�ζει το θ�μα και τον τρ�πο διατ�πωσης του. Ποιος ορ�ζει το ερ�τημα � τα ερωτ�ματα που θα κληθο�ν να απαντ�σουν οι πολ�τες.

Στην κρατο�σα μ�χρι σ�μερα πρακτικ�, το θ�μα του Δημοψηφ�σματος συνιστο�σε �να ερ�τημα της μορφ�ς  ΝΑΙ � ΟΧΙ, που  �χει διατυπωθε� απ� την κυβ�ρνηση – πρακτικ� απ� τον Πρωθυπουργ� -  και �χι απ� τους πολ�τες � �στω απ� �λους τους εκπροσ�πους των πολιτ�ν. Ευν�ητο ε�ναι �τι αυτ�ς που καθορ�ζει το ερ�τημα, μπορε�, σε πολλ�ς τουλ�χιστον περιπτ�σεις, να χειραγωγ�σει την ετυμηγορ�α των πολιτ�ν, αφο�  �λες οι δυνατ�ς απ�ψεις θα κβαντωθο�ν υποχρεωτικ� σε �να ναι � �να �χι. �νας �λλος �μως τρ�πος, με τον οπο�ο οι πολ�τες θα ε�χαν τη δυνατ�τητα να επιλ�ξουν την καλλ�τερη απ� �λες τις προτειν�μενες λ�σεις, θα �δινε την ευκαιρ�α να αξιολογηθο�ν οι προτ�σεις �λων των πολιτικ�ν κομμ�των καθ�ς και οι προτ�σεις κ�ποιων υψηλο� κ�ρους, μη κομματικ�ν οργανισμ�ν (πχ  του Αρε�ου Π�γου, της Ακαδημ�ας Αθην�ν,… ). Παρ�μοιο σ�στημα λ�ψεως αποφ�σεων, εφαρμ�ζεται �δη για την επιλογ� των δημοτικ�ν αρχ�ντων και πολλ�ς φορ�ς ολοκληρ�νεται σε δ�ο ψηφοφορ�ες. Η υιοθ�τηση εν�ς τ�τοιου συστ�ματος,  θα βελτ�ωνε σημαντικ� την ασφ�λεια της Β κερκ�πορτας και θα οδηγο�σε σε ορθολογικ�τερες επιλογ�ς των πολιτ�ν.   

�πως �ταν αναμεν�μενο, με αφ�λακτες τις  προαναφερθε�σες δ�ο θεσμικ�ς κεκρ�πορτες, τα δημοψηφ�σματα αρκετ�ς φορ�ς �λλαξαν αφεντικ�·  απ� αποφ�σεις των πολιτ�ν �γιναν αποφ�σεις των ολ�γων του συστ�ματος εξουσ�ας.   

Μ�σα απ� αυτ�ς τις  θεσμικ�ς κερκ�πορτες, το Κ�στρο της Δημοκρατ�ας λεηλατ�θηκε, ερ�μωσε και το πολ�τευμα της εξουσ�ας των πολιτ�ν �πεσε σε κ�μα·  μετασχηματ�στηκε de facto σε �να πολ�τευμα πιο κοντιν� στις αρχ�ς και πρακτικ�ς της ολιγαρχ�ας παρ� της δημοκρατ�ας. Τα π�ντα τ�ρα αποφασ�ζονται «Για το Λα� αλλ� χωρ�ς το Λα�»

Αυτ� το δ�γμα των αντιπροσωπευτικ�ν δημοκρατι�ν �χει οδηγ�σει, αφεν�ς σε απογ�μνωση των πολιτ�ν απ� την εξουσ�α τους και αφετ�ρου σε υπερβολικ� συγκ�ντρωση της εξουσ�ας σε λ�γα θεσμικ� και εξωθεσμικ� �τομα. Αυτ� το δ�γμα �χει οδηγ�σει σε α�ξηση της εντροπ�ας, που στη γλ�σσα των θερμοδυναμικ�ν συστημ�των σημα�νει  «πορε�α των συστημ�των προς το θ�νατο».  

Απ� τα προηγο�μενα προκ�πτει �τι το σφρ�γισμα των θεσμικ�ν  κερκ�πορτων, αποτελε�  ζωτικ� και επε�γουσα αν�γκη, για τη λειτουργ�α και επιβ�ωση της Δημοκρατ�ας· αποτελε� ζωτικ� και επε�γουσα αν�γκη για να αναστραφε� η επικ�νδυνη πορε�α α�ξησης της κοινωνικ�ς εντροπ�ας, να αναστραφε� η πορε�α προς το θ�νατο των κοινωνι�ν.

Πως �μως μπορο�με να σφραγ�σουμε αυτ�ς τις  κερκ�πορτες ;;

Στην αντ�ληψη εν�ς απλο� πολ�τη αυτ� το σφρ�γισμα θα επιτευχθε� με την τροποπο�ηση του Συντ�γματος �/και των Ν�μων �στε να διασφαλ�ζονται τα ακ�λουθα δ�ο πρ�γματα :

(α). Η πραγματοπο�ηση δημοψηφισμ�των να αποτελε� κατοχυρωμ�νο συνταγματικ� δικα�ωμα  και των πολιτ�ν. Δημοψηφ�σματα δηλαδ� να πραγματοποιο�νται ε�τε μετ� απ� πρ�ταση κ�ποιου αριθμο� πολιτ�ν (πχ του 10% των πολιτ�ν δηλαδ� περ�που 700.000 Ελλ�νων),  ε�τε μετ� απ� απ�φαση της Βουλ�ς .

(β). Η πραγματοπο�ηση,  τ�σο των δημοψηφισμ�των �σο και της υποβολ�ς  ενυπ�γραφων προτ�σεων/ αιτημ�των των πολιτ�ν, να γ�νεται με μ�σα της ψηφιακ�ς τεχνολογ�ας, που διασφαλ�ζουν μεγ�λη με�ωση του κ�στους και σημαντικ� α�ξηση της ευελιξ�ας και αξιοπιστ�ας.

Αυτον�ητο ε�ναι �τι για μια μεταβατικ� περ�οδο, δημοψηφ�σματα και προτ�σεις θα χρειασθε� να γ�νονται τ�σο με ψηφιακ� τρ�πο, �σο και με τον σημεριν� συμβατικ� τρ�πο. �τι δηλαδ� γ�νεται σ�μερα για την υποβολ� των Φορολογικ�ν Δηλ�σεων.

Ε�ν διασφαλισθε� η �παρξη και η  λειτουργ�α των δ�ο αυτ�ν θεσμ�ν, β�σιμα αναμ�νεται �τι θα πραγματοποιηθο�ν, σταδιακ� αλλ� σταθερ�, οι ακ�λουθες αλλαγ�ς:

• Θα μειωθε� η συγκ�ντρωση εξουσ�ας που υπ�ρχει σ�μερα στα λ�γα θεσμικ� και εξωθεσμικ� �ργανα εξουσ�ας, θα μειωθε� η αλαζονε�α τους και θα αυξηθε� η υπευθυν�τητα των πολιτικ�ν.
• Θα αυξηθε� η ισχ�ς των απλ�ν πολιτ�ν και η α�σθηση της ευθ�νης για τις μεγ�λες αποφ�σεις που τ�ρα θα λαμβ�νονται με τη συμμετοχ� τους.
• Θα μειωθε� η κοινωνικ� εντροπ�α του συστ�ματος γιατ� η κατανομ� της ισχ�ος στους ανθρ�πους  θα ε�ναι πιο κοντ� σε εκε�νη που καθορ�ζει η Φ�ση παρ� στη κατανομ� που καθορ�ζουν οι λ�γοι �νθρωποι της εξουσ�ας με β�ση  το δ�γμα, «για το Λα� αλλ� χωρ�ς το Λα�».  

Η ν�α ψηφιακ� τεχνολογ�α αποτελε� μια μεγ�λη ευκαιρ�α και �να σημαντικ� �χημα για πραγματοπο�ηση αυτ�ν των αλλαγ�ν· των αλλαγ�ν που θα οδηγ�σουν στην υπ�ρβαση της κρ�σης και στη Αναγ�ννηση της Δημοκρατ�ας..

Μακ�ρι η Αναγ�ννηση της Δημοκρατ�ας να γ�νει στον �διο τ�πο που γενν�θηκε η Δημοκρατ�α. Αυτ�, �σο και αν φα�νεται απ�θανο για τις σημεριν�ς επικ�νδυνες μ�ρες που υπ�ρχουν στη Χ�ρα μας, ε�ναι συμβατ� με τα ιστορικ� επιτε�γματα των Ελλ�νων.

Μακ�ρι να ισχ�σουν και για μας τα λ�για του ποιητ�  Φρ�ντριχ Χ�λντερλιν :

 «�που κ�νδυνος ε�ναι, εκε� και η σωτηρ�α».[1]