|
Αυτ�ς τις μ�ρες λ�γονται και γρ�φονται πολλ� για δ�ο προβλ�ματα που αφορο�ν στο Σ�νταγμα των Ελλ�νων :
(1) Για τις αλλαγ�ς που πρ�πει να γ�νουν και
(2) Για το απ� ποιους πρ�πει και μπορο�ν αυτ�ς οι αλλαγ�ς να πραγματοποιηθο�ν.
Το δε�τερο πρ�βλημα ε�ναι ιδια�τερα κρ�σιμο γιατ� εκφρ�ζει μια αλλαγ� της φιλοσοφ�ας του Συντ�γματος και �χι μ�α αλλαγ� των διατ�ξεων του.
Η ιστορ�α και η φιλοσοφ�α των Συνταγμ�των.
Σ�νταγμα ε�ναι ο κορυφα�ος Ν�μος μιας Χ�ρας· ε�ναι ο Ν�μος των ν�μων που προστατε�ει τους πολ�τες απ� αυτο�ς που ασκο�ν την εξουσ�α και �χουν το θεσμικ� δικα�ωμα να νομοθετο�ν και να αποφασ�ζουν. Ακ�μη αποτελε� τον ν�μο που καθορ�ζει το πολ�τευμα της χ�ρας, δηλαδ� το π�ς και απ� ποιους ασκε�ται η εξουσ�α.
Η �παρξη εν�ς τ�τοιου κορυφα�ου και με π�γιες διατ�ξεις Ν�μου προτ�θηκε απ� ουμανιστ�ς φιλοσ�φους τα χρ�νια που τα μοναρχικ� πολιτε�ματα ε�χαν την μ�γιστη πολιτικ� και ηθικ� ισχ�· τα χρ�νια που �λα τα πολιτε�ματα �ταν μοναρχ�ες � ολιγαρχ�ες.
|
Πρ�το κε�μενο συντ�γματος θεωρε�ται απ� πολλο�ς �τι ε�ναι η Μ�γνα Κ�ρτα, που εκδ�θηκε το 1215 στην Αγγλ�α, (Magna Carta Libertatum, Μεγ�λος Χ�ρτης Ελευθερι�ν), με την οπο�α προστατευτ�καν οι �νθρωποι απ� την απερι�ριστη εξουσ�α του Βασιλι�.
|
|
|
Αρχικ�ς στ�χος των πρ�των Συνταγματικ�ν ν�μων, θεσμοθετ�θηκαν πολ� αργ�τερα, �ταν η προστασ�α των πολιτ�ν απ� το κρ�τος, η προστασ�α δηλαδ� απ� το μον�ρχη που ασκο�σε απ�λυτη και χωρ�ς νομοθετικο�ς περιορισμο�ς εξουσ�α. Με τα Συντ�γματα, η εξουσ�α του μον�ρχη �παψε να ε�ναι απ�λυτη και περιορ�στηκε στα �ρια που καθ�ριζε ο Συνταγματικ�ς ν�μος.
Η διε�ρυνση των Συνταγμ�των για τον καθορισμ� του πως και απ� ποιους ασκε�ται η εξουσ�α, πραγματοποι�θηκε σταδιακ� κατ� το μετασχηματισμ� των μοναρχι�ν σε συνταγματικ�ς μοναρχ�ες και στη συν�χεια σε αντιπροσωπευτικ�ς δημοκρατ�ες.
�χημα για αυτ�ν το μετασχηματισμ� �ταν οι ιδ�ες της Γαλλικ�ς επαν�στασης και οι ιδ�ες αρκετ�ν πολιτικ�ν φιλοσ�φων. �νας σημαντικ�ς απ� αυτο�ς �ταν ο Γ�λλος Μοντεσκι� (1689-1755), οι ιδ�ες του οπο�ου συν�βαλαν στη δημιουργ�α του πρ�του στον κ�σμο Συντ�γματος· του Ομοσπονδιακο� Συντ�γματος των ΗΠΑ που ψηφ�στηκε το 1787. Τ�σσερα χρ�νια αργ�τερα, το 1791, η Γαλλικ� Εθνοσυν�λευση ψ�φισε το πρ�το Σ�νταγμα της Γαλλ�ας. Στη συν�χεια η απ�κτηση Συνταγμ�των π�ρε τη μορφ� χιοναστιβ�δας και σ�μερα σχεδ�ν �λες οι Χ�ρες �χουν το δικ� τους Σ�νταγμα.
|
|
Τα Συντ�γματα προστασ�ας των πολιτ�ν.
Για να μπορε� �να Σ�νταγμα να προστατε�ει τους πολ�τες πρ�πει αυτο� που ασκο�ν την εξουσ�α και νομοθετο�ν να μην ε�ναι οι �διοι με αυτο�ς που εγκρ�νουν τους συνταγματικο�ς καν�νες. Το αντ�θετο αποτελε� λογικ� και ηθικ� αντ�φαση. Οι λ�γοι ευν�ητοι.
Αυτ� την αντ�φαση ο Λα� μας την γνωρ�ζει και την διατυπ�νει σκωπτικ� με τη γνωστ� παροιμ�α: « Γι�ννης κερν�ει και Γι�ννης π�νει».
Επειδ� στην πρ�ξη οι διατ�ξεις εν�ς Συντ�γματος ο�τε σκ�πιμο ο�τε δυνατ� ε�ναι να παραμ�νουν αμετ�βλητες, καθορ�στηκαν διαδικασ�ες αλλαγ�ν τους τ�τοιες, που να υποβαθμ�ζουν σημαντικ� την προαναφερθε�σα αντ�φαση. Αυτ� επιχειρε�ται να επιτευχθε� με τους ακ�λουθους τρεις τρ�πους :
(1) Με �γκριση των συνταγματικ�ν αλλαγ�ν απ� τους πολ�τες με δημοψηφ�σματα (πχ Γαλλ�α).
(2)Με �γκριση τους απ� περισσ�τερα του εν�ς νομοθετικ� σ�ματα του πολιτε�ματος (πχ ΗΠΑ)
(3) Με �γκριση τους απ� το Κοινοβο�λιο με πιο αυστηρο�ς καν�νες απ� αυτο�ς που χρησιμοποιο�νται για τη λ�ψη των �λλων αποφ�σεων.
Ο τρ�τος τρ�πος, που εφαρμ�ζεται στη Χ�ρα μας και σε �λλες κοινοβουλευτικ�ς δημοκρατ�ες, παρουσ�ασε το εξ�ς πρ�βλημα.
Σε περιπτ�σεις που οι αρχηγο� πολιτικ�ν κομμ�των ε�χαν ισχυρ� πλειοψηφ�α, η �γκριση συνταγματικ�ν αλλαγ�ν �παψε να αποτελε� απ�φαση των αντιπροσ�πων των πολιτ�ν και ουσιαστικ� αποτ�λεσε απ�φαση του πρωθυπουργο� /αρχηγο� της πλειοψηφ�ας .
Τ�τοια Συντ�γματα, που εγκρ�νονται απουσ�α των πολιτ�ν, παραπ�μπουν σε πολιτε�ματα που ακ�μα και οι καν�νες του συνταγματικο� ν�μου, καθορ�ζονται απ� το βασιλι�, � τον εμπνευσμ�νο δικτ�τορα.
Για τα πολιτικ�, οικονομικ� και τεχνολογικ� δεδομ�να του 18ου,19ου , και 20ου αι�να, αυτ� η φιλοσοφ�α των συνταγμ�των, �ταν η β�λτιστη δυνατ� και βο�θησε σημαντικ� για να αποκτ�σουν οι πολ�τες δικαι�ματα. Να αποκτ�σουν δικαι�ματα που δεν μπορο�σαν να τα ακυρ�σουν, για την ακρ�βεια δεν μπορο�σαν να τα ακυρ�σουν ε�κολα, οι ασκο�ντες την εξουσ�α.
Η κατηγορ�α συνταγμ�των που δημιουργ�θηκαν « για την προστασ�α των πολιτ�ν, αλλ� απουσ�α των πολιτ�ν», μοι�ζει με θεσμο�ς απαλλοτρ�ωσης της εξουσ�ας των ανθρ�πων με αντ�τιμο την παροχ� κ�ποιων δικαιωμ�των· δικαιωμ�των που καθορ�ζονται μονομερ�ς απ� αυτο�ς που ασκο�ν την εξουσ�α χωρ�ς τη συμμετοχ� των αντισυμβαλλ�μενων πολιτ�ν.
Απ� τα συντ�γματα προστασ�ας στα συντ�γματα εξουσ�ας των πολιτ�ν
Κατ� την αντ�ληψη εν�ς απλο� πολ�τη, που ο�τε νομικ�ς ο�τε πολιτικ�ς ε�ναι, η σημεριν� γενι� συνταγμ�των �χει �να βασικ� αρνητικ� χαρακτηριστικ�. Ε�ναι ασ�μβατη με δ�ο φυσικο�ς ν�μους:
(1) Το ν�μο του αμεταβ�βαστου της εξουσ�ας ( της ισχ�ος) των ανθρ�πων και
(2) Το ν�μο της Εντροπ�ας.
Ας επιχειρ�σουμε �μως μ�α πολ� σ�ντομη αναφορ� σε αυτο�ς τους δ�ο ν�μους.
Ο ν�μος του αμεταβ�βαστου της εξουσ�ας.
Η εξουσ�α των ανθρ�πων, η δυνατ�τητα δηλαδ� να λαμβ�νουν και να πραγματοποιο�ν αποφ�σεις, ε�ναι μια μορφ� ισχ�ος που η Φ�ση, ο Θε�ς δ�ρισε στους ανθρ�πους και �χι κ�ποιοι εμπνευσμ�νοι ηγ�τες. Η ισχ�ς αυτ� δεν μπορε� να μεταβιβαστε� σε τρ�τους �πως δεν μπορε� να μεταβιβαστε� η μυ�κ� � η πνευματικ� ισχ�ς των ανθρ�πων[1], δ�ρα και αυτ� της Φ�σης στον �νθρωπο.
Η αντιπροσ�πευση συνεπ�ς, που αποτελε� τη λογικ� των συνταγμ�των της πρ�της γενι�ς, συνιστ� παρ�βαση αυτο� του φυσικο� ν�μου. Το μ�γεθος της παρ�βασης προφαν�ς ε�ναι αν�λογο προς την κλ�μακα της αντιπροσ�πευσης.
Ο ν�μος της Εντροπ�ας.
Η εξ�λιξη �λων των συστημ�των – συνεπ�ς και των πολιτικ�ν – υπακο�ει στο ν�μο της εντροπ�ας. Σ�μφωνα με το ν�μο αυτ�, κοιν� και αναπ�φευκτη μο�ρα �λων των συστημ�των, ε�ναι η υποβ�θμιση των ικανοτ�των τους, η αποδ�μηση τους. Ο βαθμ�ς αποδ�μησης στα φυσικ� συστ�ματα (πχ θερμοδυναμικ�, πληροφοριακ�), εκφρ�ζεται απ� την α�ξηση της εντροπ�ας τους.
Η υπ�ρβαση αυτο� του φυσικο� ν�μου ε�ναι αδ�νατη. �λα τα συστ�ματα νομοτελειακ� πορε�ονται στην αποδομηση τους. Η μ�νη δυνατ�τητα που �χει ο �νθρωπος στον �νισο αγ�να με τη Φ�ση, ε�ναι η καθυστ�ρηση της α�ξησης της εντροπ�ας. Αυτ� η διαδικασ�α καθυστ�ρησης ονομ�ζεται και παραγωγ� αρνητικ�ς εντροπ�ας.
Δεδομ�νου �τι ο ν�μος της εντροπ�ας για τα πολιτικ� συστ�ματα μπορε� να διατυπωθε� ως εξ�ς: « �λες οι αυθ�ρμητες διεργασ�ες γ�νονται προς την κατε�θυνση της α�ξησης της συγκ�ντρωσης εξουσ�ας»[2] , συμπερα�νουμε �τι τα σημεριν� Συντ�γματα, παρ� τις θεσμικ�ς (διαχωρισμ�ς εξουσι�ν ) και φραστικ�ς ( �λη η εξουσ�α πηγ�ζει απ� το λα�) προσπ�θειες τους, δεν παρ�γουν αρνητικ� εντροπ�α· τελικ� λειτουργο�ν περισσ�τερο ως επιταχυντ�ς παρ� ως επιβραδυντ�ς στη νομοτελειακ� α�ξηση της εντροπ�ας.
Οι παραβ�σεις �μως των φυσικ�ν ν�μων δεν παραγρ�φονται με ανθρ�πινους ν�μους, ακ�μη και αν αυτο� ε�ναι συνταγματικο�· αργ� � γρ�γορα πληρ�νονται σκληρ� και χωρ�ς δυνατ�τητα αναστολ�ς.
Στη λογικ� αυτ�, η δημιουργ�α της 2ης γενι�ς Συνταγμ�των, των Συνταγμ�των εξουσ�ας των πολιτ�ν, φα�νεται �τι αποτελε� μον�δρομο· αργ� η γρ�γορα, με μικρ� � μεγ�λο κ�στος, θα πραγματοποιηθε�. Οι φυσικο� ν�μοι θα υπερισχ�σουν των ανθρ�πινων.
Για περισσ�τερο απ� 200 χρ�νια το π�ρασμα σε Συντ�γματα εξουσ�ας των πολιτ�ν ε�χε πολ� μεγ�λες δυσχ�ρειες, που πρακτικ� το καθιστο�σαν αν�φικτο. Σ�μερα �μως, την εποχ� της κοινων�ας της πληροφορ�ας αυτ� το π�ρασμα �χει, χ�ρη στην ψηφιακ� τεχνολογ�α, λειτουργικ� και οικονομικ� εφικτ�τητα. Σ�μερα υπ�ρχουν οι προ�ποθ�σεις για μ�α τ�τοια αλλαγ�.
Μια απλ� πρ�ταση αλλαγ�ς του σημερινο� Συντ�γματος για δημιουργ�α, με τρ�πο ομαλ� και χαμηλο� τιμ�ματος, Συντ�γματος εξουσ�ας των πολιτ�ν, υπ�ρχει στις σελ�δες της Ψηφιακ�ς �μεσης Δημοκρατ�ας , http://www.dd-democracy.gr/article.asp?Id=72
Μακ�ρι οι πραγματικο�, και �χι οι κατ’ επ�γγελμα, πολιτικο� και πνευματικο� ηγ�τες να ε�ναι οι πρ�τοι που θα πιστ�ψουν στην αν�γκη για μια τ�τοια συνταγματικ� αλλαγ� και να συμβ�λλουν στην ομαλ� και ορθολογικ� πραγματοπο�ηση της.
[1] Η πρ�ταση αυτ� ε�ναι γνωστ� ως το αμεταβ�βαστο των δικαιωμ�των του ανθρ�που που διατυπ�θηκε απ� το Γ�λλο φιλ�σοφο Ζαν Ζακ Ρουσσ�
[2] Δημοσθ�νης Κυριαζ�ς, «Η �μεση Δημοκρατ�α στην Τηλ�ρια»
|
