���������� ��� ���������, ������������� ��� ���������, ������ ������
Κ�ριε Χασ�πη
Απ� τις απ�ψεις ειδημ�νων που δημοσιε�θηκαν στην ιστοσελ�δα μας, σχετικ� με την εφικτ�τητα πραγματοπο�ησης ψηφιακ�ν δημοψηφισμ�των, προκ�πτει �τι :
(1) Η τεχνολογ�α σ�μερα μπορε� να διασφαλ�σει την πραγματοπο�ηση δημοψηφισμ�των, που θα �χουν μεγαλ�τερη ασφ�λεια και πολ� μικρ�τερο κ�στος απ� τα δημοψηφ�σματα που γ�νονται με τον γνωστ� συμβατικ� τρ�πο.
(2) Το 50% των Ελλ�νων πολιτ�ν μπορε� να συμμετ�χει σε ψηφιακ� δημοψηφ�σματ� απ� σ�μερα με αποτ�λεσμα, αν εφαρμοζ�ταν �νας μικτ�ς τρ�πος ψηφοφορ�ας, να �χουμε σημαντικ� με�ωση του �μεσου και κυρ�ως του �μμεσου κ�στους, και μεγ�λους ρυθμο�ς εξοικε�ωσης των ανθρ�πων σε αυτ�ν τον τομ�α.
Εν� �μως για το θ�μα της τεχνικ�ς εφικτ�τητας ψηφιακ�ν δημοψηφισμ�των δεν υπ�ρχουν ουσιαστικ�ς αντιρρ�σεις, για το θ�μα της αναγκαι�τητας και σκοπιμ�τητας τους υπ�ρχουν σημαντικ�ς αμφισβητ�σεις, και αντιφατικ�ς απ�ψεις..
�λλοι θεωρο�ν �τι τα δημοψηφ�σματα ε�ναι η ψυχ� της Δημοκρατ�ας και το �χημα δημιουργ�ας, υπευθ�νων πολιτ�ν και πολιτικ�ν με συν�πεια και ταπειν�τητα, εν� �λλοι τα θεωρο�ν ως τη φεν�κη της Δημοκρατ�ας.
Προκειμ�νου οι αναγν�στες της ιστοσελ�δας μας να σχηματ�σουν για το θ�μα αυτ�, μ�α προσωπικ� και �χι δογματικ� �ποψη, θα θ�λαμε την γν�μη σας στα ακ�λουθα επ� μ�ρους θ�ματα :
Ερ�τηση
Υπ� την προ�π�θεση �τι μπορο�με να επιλ�γουμε ως εκπροσ�πους μας πολ�τες που �χουν μεγαλ�τερες πνευματικ�ς και ηθικ�ς δυν�μεις, απ� τις κανονικ�ς δυν�μεις που �χει η πλειοψηφ�α των πολιτ�ν, ε�να π�ρα απ� κ�θε αμφισβ�τηση �τι οι αποφ�σεις των ολ�γων εκπροσ�πων μας θα �χουν περισσ�τερο ορθολογισμ� και ηθικ� απ� αυτ�ς του συν�λου των πολιτ�ν.
Τι γ�νεται �μως με την αποδοχ� των αποφ�σεων ;
Μεγαλ�τερη αποδοχ� �χουν οι αποφ�σεις του συν�λου των πολιτ�ν � οι ορθολογικ�ς των (υποτ�θεται ) σωστ� επιλεγμ�νων αντιπροσ�πων τους ;
Η αποδοχ� των αποφ�σεων ε�ναι �νας εξ �σου σημαντικ�ς παρ�γοντας με τον ορθολογισμ� τους � ε�ναι �νας ασ�μαντος ;
Απ�ντηση
Κατ’ αρχ�ν τ�τοια προ�π�θεση δεν μπορε� καν να τεθε�. Ο�τε η γνωστ� πνευματικ� δ�ναμη κ�ποιου πολ�τη, ο�τε η �γνωστη ηθικ� του, δεν τον κ�νει καλ�τερο εξουσιαστ�. Αλλ� ακ�μα και τον τ�λειο εξουσιαστ� να βρο�με και π�λι οι αποφ�σεις του, πολ� θα απ�χουν απ� να εκφρ�ζουν τη θ�ληση της πλειοψηφ�ας και να γ�νονται αποδεκτ�ς απ� �λους.
Σαφ�ς και η αποδοχ� των αποφ�σεων ε�ναι σημαντικ�τατος παρ�γων κοινωνικ�ς συνοχ�ς. Π�ρτε για παρ�δειγμα τις γενικ�ς εκλογ�ς. Η απ�φαση της λα�κ�ς πλειοψηφ�ας (�στω της απατηλ�ς με β�ση την ενισχυμ�νη αναλογικ�), γ�νεται αποδεκτ� απ� ολ�κληρο το λα� και κανε�ς δεν διανοε�ται να διαδηλ�σει κατ� της εκλογ�ς της ν�ας κυβ�ρνησης, σε αντ�θεση με μετ�πειτα κυβερνητικ�ς αποφ�σεις που συναντο�ν ισχυρ�ς λα�κ�ς αντιδρ�σεις. Π�ρτε ακ�μα για παρ�δειγμα το δημοψ�φισμα που �γινε στην αρχ� της μεταπολ�τευσης για την μορφ� του πολιτε�ματος. Κανε�ς δεν διανο�θηκε να διαδηλ�σει � να αμφισβητ�σει την απ�φαση της πλειοψηφ�ας.
Επομ�νως βλ�πουμε �τι οι αποφ�σεις που λαμβ�νει κατ� πλειοψηφ�α το σ�νολο του εκλογικο� σ�ματος γ�νονται αποδεκτ�ς και δεν αμφισβητο�νται και στο κ�τω κ�τω κανε�ς εξουσιαστ�ς �σο τ�λεια καταρτισμ�νος και να ε�ναι δεν μπορε� να αντικαταστ�σει τη βασικ� αρχ� της δημοκρατ�ας, δηλαδ� την αρχ� της πλειοψηφ�ας.
Ερ�τηση
Η επιλογ� των καλλ�τερων πολιτ�ν για το αξ�ωμα του αντιπροσ�που ε�ναι μ�α ε�κολη και αξι�πιστη διαδικασ�α, που εξαρτ�ται μ�νο απ� τις πνευματικ�ς δυνατ�τητες και το �θος των πολιτ�ν � μ�πως χειραγωγε�ται ισχυρ� απ� αυτο�ς που ασκο�ν την εξουσ�α ;
Αν ναι, η χειραγ�γηση αυτ� ε�να σ�μερα μεγαλ�τερη απ� �τι στο παρελθ�ν ;
Απ�ντηση
Δεν θ�λει κ�ν ερ�τημα. Σαφ�στατα η επιλογ� των αντιπροσ�πων μας επιβ�λλεται �ξωθεν σε πολ� μεγ�λο βαθμ�. Ε�ναι αλ�θεια �τι σ�μερα αυτ� ε�ναι πολ� πιο �ντονο απ’ �τι στο παρελθ�ν. Στην πραγματικ�τητα οι εκπρ�σωποι που εκλ�γονται απ� τους πολ�τες σ�μερα, δεν εκπροσωπο�ν τους πολ�τες που εξωκατευθυν�μενα τους επ�λεξαν, αλλ� τα πραγματικ� τους αφεντικ� που φυσικ� δεν ε�ναι ο λα�ς.
Κατ� αρχ�ν σ�μερα, πολ� μεγ�λο ρ�λο στην επιλογ� των αντιπροσ�πων πα�ζουν τα ΜΜΕ που �χουν γ�νει παν�σχυρα και ειδικ�τερα η τηλε�ραση.
Σ�μερα, διεθν�ς, αλλ� και κυρ�ως στη χ�ρα μας, η κυρ�αρχη �ρχουσα τ�ξη που διαθ�τει οικονομικ� ισχ� και ΜΜΕ δεν ταυτ�ζεται φαινομενικ� με την πολιτικ� εξουσ�α, �πως συν�βαινε παλαι�τερα. Σ�μερα η �ρχουσα τ�ξη, η οπο�α στην περ�πτωσ� μας ε�ναι και κρατικοδ�αιτη σε μεγ�λο μ�ρος, δεν βγα�νει η �δια μπροστ� για να λ�βει τις �ποιες πολιτικ�ς αποφ�σεις και να υποστε� �μεσα το πολιτικ� κ�στος, αλλ� κρ�βεται π�σω απ� το πολιτικ� προσωπικ� το οπο�ο και χρησιμοποιε�, με τη δ�ναμη επηρεασμο� που διαθ�τει, για να λ�βει εκε�νο τις δ�σκολες αποφ�σεις προς �φελ�ς της, οι οπο�ες αποφ�σεις παρουσι�ζονται ως αποφ�σεις μιας δ�θεν αυτ�νομης πολιτικ�ς εξουσ�ας αντιπροσ�πων μας.
Ερ�τηση
Στο πολιτικ� σ�στημα των αντιπροσωπευτικ�ν Δημοκρατι�ν γενικ�, και στη Χ�ρα μας ειδικ�τερα, διασφαλ�ζεται, κατ� καν�να, η εκλογ� αντιπροσ�πων, που πρ�γματι �χουν μεγαλ�τερες πνευματικ�ς και ηθικ�ς δυν�μεις απ� τις «κανονικ�ς δυν�μεις», που με στατιστικ� νομοτ�λεια �χει η πλειοψηφ�α των πολιτ�ν ;
Απ�ντηση
�πως ε�πα και στην αρχ�, καμ�α γνωστ� πνευματικ� δυνατ�τητα � �γνωστη ηθικ� δ�ναμη που κρ�βει κ�ποιος μ�σα του δεν τον κ�νει ικαν� εξουσιαστ� σε βαθμ� που να μπορε� να αντικαταστ�σει τη θεμελι�δη αρχ� της δημοκρατ�ας, δηλαδ� την αρχ� της πλειοψηφ�ας. Τα περ� του αντιθ�του ε�ναι δικαιολογ�ες αυτ�ν που επιδι�κουν την κατ�ργηση της δημοκρατ�ας. Εξ�λλου το π�σο πνευματ�δεις και ηθικ� ακ�ραιους πολιτικο�ς �χει επιλ�ξει ο λα�ς να τον αντιπροσωπε�σουν το ζο�με καθημεριν�.
Ερ�τηση
Τα σημαντικ� μειονεκτ�ματα των δημοψηφισμ�των, που οδηγο�σαν στην αποφυγ� τους, �ταν: η μικρ� ευελιξ�α και ταχ�τητα λ�ψεως των αποφ�σεων, το μεγ�λο κ�στος, και ο κ�νδυνος δημαγωγ�ας των πολιτ�ν.
Με τη χρ�ση της ψηφιακ�ς τεχνολογ�ας τα μειονεκτ�ματα αυτ� θα γ�νουν μεγαλ�τερα � μικρ�τερα ;
Απ�ντηση
Το σημαντικ�τερο μειον�κτημα των δημοψηφισμ�των ε�ναι �τι πρ�πει να αποφασιστο�ν απ� τους �διους τους εξουσιαστ�ς και οι επαγγελματ�ες εξουσιαστ�ς ποτ� δεν θ�λουν να απολ�σουν �στω και τμ�μα της εξουσ�ας τους. Τα υπ�λοιπα ε�ναι δικαιολογ�ες για πολιτικ� αφελε�ς.
Τ�ρα, σε �τι αφορ� την ψηφιακ� τεχνολογ�α, σαφ�στατα η τεχνολογ�α αυτ� ανο�γει πλ�ον τις δυνατ�τητες και αφαιρε� �ποια ψε�τικα διλ�μματα και δικαιολογ�ες.
Σ�μερα, οι επαγγελματ�ες εξουσιαστ�ς φ�ρουν ως δικαιολογ�α την αδυναμ�α εξασφ�λισης �γκυρης και διασφαλισμ�νης ψηφοφορ�ας μ�σα απ� το διαδ�κτυο.
Ψε�δονται ασ�στολα. �ταν σ�μερα ο πολ�της μπορε� να συναλλ�σσεται με τις δημ�σιες υπηρεσ�ες μ�σα απ� το διαδ�κτυο, �ταν μπορε� να κινε� τους τραπεζικο�ς του λογαριασμο�ς και να κ�νει πληρωμ�ς και εισπρ�ξεις μ�σα απ� τα διαδ�κτυο, �που κινο�νται συμφ�ροντα τρισεκατομμυρ�ων, γιατ� τ�χα δεν μπορε� να διασφαλιστε� μια ψ�φος; Καλ� ποιον δουλε�ουν;;
Εγ� �δη απ� το 1994-95 στο τ�λος του βιβλ�ου μου «Το τ�λος των πρωθυπουργ�ν», το οπο�ο �χει προλογ�σει ο Αντ�νης Σαμαρ�ς http://users.forthnet.gr/ath/chassapis-peter/ , �χω ταχθε� απ� τ�τε, που για �λους μας �ταν απρ�βλεπτη η σημεριν� αν�πτυξη της ψηφιακ�ς τεχνολογ�ας, στο π�ρασμα σε μια δημοκρατ�α μ�σω της ψηφιακ�ς τεχνολογ�ας.
Ερ�τηση
�να �λλο πρ�βλημα, που για πολλο�ς ε�ναι σοβαρ� και κρ�σιμο, ε�ναι το γεγον�ς �τι με τα δημοψηφ�σματα επικρατε� η βο�ληση της πλειοψηφ�ας και συνεπ�ς δημιουργε�ται σοβαρ�ς κ�νδυνος για τα δικαι�ματα των μειονοτ�των.
Υποστηρ�ζεται συγκεκριμ�να �τι :
«Τα δημοψηφ�σματα αποτελο�ν το δεσποτισμ� της πλειοψηφ�ας» και �τι
«Τα ατομικ� δικαι�ματα και οι πολιτικ�ς ελευθερ�ες δεν υπ�κεινται στη Λα�κ� ετυμηγορ�α».
Οι παραπ�νω θ�σεις �χουν λογικ� και ηθικ� αντ�φαση με το δ�γμα «Αφ�ντης ε�ναι ο Λα�ς» , που ε�ναι αποδεκτ� απ� �λους και αυτο�ς που διαφωνο�ν με την ηθικ� και τη λογικ� των δημοψηφισμ�των ;
Το σοβαρ� αυτ� πρ�βλημα δεν θα μπορο�σε να λυθε� με τον θεσμ� δημοψηφισμ�των στα οπο�α η λ�ψη των αποφ�σεων απαιτε� αυξημ�νη πλειοψηφ�α, �πως γ�νεται για τις αποφ�σεις εκλογ�ς Προ�δρου Δημοκρατ�ας � τροποπο�ησης του Συντ�γματος;
Απ�ντηση
Δεν χρει�ζεται καμ�α απολ�τως αυξημ�νη πλειοψηφ�α. Η γν�σια πλειοψηφ�α του 50% + 1 αρκε�.
Η επ�κληση των δικαιωμ�των της μειοψηφ�ας και η δ�θεν «τυρανν�α της πλειοψηφ�ας» ε�ναι δικαιολογ�α απ� τους ολιγ�ρχες των οπο�ων τα σχ�δια εμποδ�ζει η θεμελι�δης αρχ� της δημοκρατ�ας. Επομ�νως η επ�κληση αυτ�ς της δικαιολογ�ας, γ�νεται απ� αυτο�ς που επιβουλε�ονται τη δημοκρατ�α και προσπαθο�ν να πε�σουν �τι η αποφ�σεις της ολιγαρχ�ας, π�σω απ� το μανδ�α δικαιωμ�των της μειοψηφ�ας, ε�ναι πιο δημοκρατικ�ς απ� την �δια την απ�φαση της λα�κ�ς πλειοψηφ�ας.
Εξ�λλου η δημοκρατ�α ε�ναι �να πολ�τευμα δυναμικ�. Δεν ε�ναι στατικ�, �πως ε�ναι τα ολιγαρχικ� και ολοκληρωτικ� καθεστ�τα. Οι διαθ�σεις της Κοιν�ς Γν�μης και ταυτ�χρονα η βο�ληση της πλειοψηφ�ας αλλ�ζουν και μ�λιστα ταχ�τατα. Επομ�νως για ποια καταπ�εση της μειοψηφ�ας μπορο�με να μιλ�με �ταν α�ριο μπορε� να αλλ�ξει γρ�γορα η οπο�α απ�φαση και η σημεριν� πλειοψηφικ� �ποψη να γ�νει α�ριο μειοψηφικ�; Αυτ� ε�ναι η ομορφι� και η δ�ναμη της δημοκρατ�ας. �τι τ�ποτα δεν ε�ναι θ�σφατο και τ�ποτα δεν διατηρε�ται αι�νια, αν αυτ� κ�ποια στιγμ� και κ�τω απ� κ�ποιες συγκυρ�ες αποφασ�στηκε πλειοψηφικ�.
Αντ�θετα, φασιστικ� ε�ναι να επιμ�νουμε σε μειοψηφικ� συμφ�ροντα, �στω και αν οι κοινωνικ�ς συνθ�κες τα �χουν ξεπερ�σει.
Τ�λος, δεν πρ�πει να ξεχν�με �τι η εμφ�νιση και ο τονισμ�ς της θεωρ�ας των ατομικ�ν δικαιωμ�των δεν �γινε για να προστατ�ψει τους πολ�τες απ� τη δημοκρατ�α, αλλ� �γινε για να προστατ�ψει την ελε�θερη φων� και σκ�ψη των πολιτ�ν εν�ντια σε ολοκληρωτικ� καθεστ�τα.
Ερ�τηση
Ε�ναι πολλο� �νθρωποι που πιστε�ουν �τι το μεγαλ�τερο πρ�βλημα του 21ου αι�να ε�ναι η αλληλεπ�δραση τεχνολογ�ας – τρ�που �σκησης της εξουσ�ας .Οι απ�ψεις αυτ�ς κβαντ�νονται σε δ�ο ακρα�α σεν�ρια :
Στο αισι�δοξο σεν�ριο στο οπο�ο η τεχνολογ�α γ�νεται �χημα αναγ�ννησης της δημοκρατ�ας και μετασχηματισμο� των σημεριν�ν οπαδ�ν σε «�ρχοντες αρχ�μενους και υπε�θυνους πολ�τες», και
Στο απαισι�δοξο σεν�ριο στο οπο�ο η τεχνολογ�α γ�νεται �χημα, απογ�μνωσης των ανθρ�πων απ� κ�θε ουσιαστικ� εξουσ�α, επικρ�τησης των πολιτευμ�των των «Μεγ�λων Αδελφ�ν» και θαν�του της Δημοκρατ�ας.
Ε�μαστε β�βαιοι �τι ε�χεστε να πραγματοποιηθε� το αισι�δοξο σεν�ριο.
Το ερ�τημα μας ε�ναι τι πρ�πει να γ�νει για να επικρατ�σει, το αισι�δοξο σεν�ριο ;
Οι προτ�σεις και οι ιδ�ες �λων μας π�νω σε αυτ� το ερ�τημα, σ�γουρα ε�ναι πιο πολ�τιμες απ� τις ευχ�ς μας.
Απ�ντηση
Το απαισι�δοξο σεν�ριο, που αυτ� τη στιγμ� με �νταση προωθε�ται, �χει σκοπ� να καταστε�λει την κοινων�α, να ακυρ�σει τα �ποια ψ�γματα δημοκρατ�ας και τις ατομικ�ς και πολιτικ�ς ελευθερ�ες του ατ�μου.
Επομ�νως εκε�νο που πρ�πει να γ�νει ε�ναι να επικρατ�σει η δημοκρατ�α.
�δη εγ�, τ�σο μ�σα απ� το πιο π�νω βιβλ�ο μου, �σο και μ�σα απ� το blog μου (προεδρικ� δημοκρατ�α http://hassapis-peter.blogspot.com/), προτε�νω σε πρ�τη φ�ση την αλλαγ� της μορφ�ς του πολιτε�ματος σε πιο αμεσ�τερη δημοκρατικ� μορφ�, με μεγαλ�τερη συμμετοχ� των πολιτ�ν στη διακυβ�ρνηση της χ�ρας για να περ�σουμε αργ�τερα σε �να πιο εξελιγμ�νο στ�διο �μεσης δημοκρατ�ας με τη χρ�ση της ψηφιακ�ς τεχνολογ�ας.
Επομ�νως για μ�να, πρ�τος και χειροπιαστ�ς στ�χος ε�ναι, η αλλαγ� του Συντ�γματος, �στε να φ�γουμε απ� αυτ� το σ�πιο, διεφθαρμ�νο αλλ� και ολιγαρχικ� πολιτικ� σ�στημα που �χουμε σ�μερα.
Πιστε�ω �τι η κρ�ση στην οπο�α μας εισ�γει αυτ� το αποτυχημ�νο πολιτικ� σ�στημα θα πρ�πει να χρησιμοποιηθε� απ� �λους μας ως ευκαιρ�α για τ�τοια αλλαγ� και �χι ως ευκαιρ�α πλουτισμο� των κρατικοδ�αιτων μαυραγοριτ�ν.
Κ�ριε Χασ�πη
Σας ευχαριστο�με θερμ� για τις απαντ�σεις σας .Ε�μαστε β�βαιοι �τι θα βοηθ�σουν σημαντικ� τους πολ�τες για να διαμορφ�σουν την δικ� τους �ποψη για την αν�γκη και την σκοπιμ�τητα συμμετοχ�ς των πολιτ�ν στη λ�ψη των μεγ�λων αποφ�σεων.
Τ�λος επιτρ�ψτε μας να εκφρ�σουμε την �ποψη �τι η πρ�ξη σας αυτ� ε�ναι απ�λυτα συμβατ� με τις απ�ψεις του �ρβιν Σρ�ντιγκερ, που �χουν δημοσιευθε� στην ιστοσελ�δα μας ( http://www.dd-democracy.gr/article.asp?Id=13 )
Με τιμ� και ευχαριστ�ες
www.dd-democracy.gr
|
