Digital Direct Democracy
   
e-mail
-
�������
-
 
- -
  -��������� ����� | ���������
 
     
-  

�� ���������� ��� ���������� ���� ��� ���������� ��� ������

��� ������� �. ������

        Το φαιν�μενο της �δικης και προκλητικ�ς ανισοκατανομ�ς του πλο�του στη σημεριν� Ελλ�δα ε�ναι σε �λους γνωστ�. Και υπε�θυνος για το �γος αυτ� της σ�γχρονης ελληνικ�ς κοινων�ας δεν ε�ναι ο τυφλ�ς θε�ς ‘‘Πλο�τος’’ (�πως αλληγορικ� ισχυριζ�ταν ο Αριστοφ�νης στην εποχ� του), αλλ� οι πολιτικο� �ρχοντες που το αν�χονται.

            Ο Πλο�τος (*) ε�ναι η τελευτα�α κωμωδ�α που ο Αριστοφ�νης παρουσ�ασε με το �νομ� του. Πα�χτηκε το 388 πΧ, �ταν η παρακμιακ� πορε�α της Αθηνα�κ�ς Δημοκρατ�ας, εξαιτ�ας των ατυχ�ν πολ�μων και της κακ�ς διακυβ�ρνησης, βρισκ�ταν σε προχωρημ�νο στ�διο. Ο π�λεμος που ε�χαν αρχ�σει οι Αθηνα�οι το 395 πΧ (με συμμ�χους τη Θ�βα, την Κ�ρινθο και το �ργος) για να αποτιν�ξουν τον ηγεμονισμ� των Λακεδαιμον�ων βρισκ�ταν ακ�μα σε εξ�λιξη, απορροφο�σε το δημ�σιο χρ�μα και παρεκ�λυε το εμπ�ριο, μ�α απ� τις κυρι�τερες οικονομικ�ς δραστηρι�τητες των Αθηνα�ων.

            Την �δια εποχ�, οι πολιτικ�ς και κοινωνικ�ς συνθ�κες που επικρατο�σαν στο π�λαι ποτ� κλειν�ν �στυ �ταν �θλιες με κ�ρια χαρακτηριστικ� την ασυγκρ�τητη δημαγωγ�α, τον νεοπλουτισμ� και την �δικη και προκλητικ� οικονομικ� ανισ�τητα. Οι ηθικ�ς και εθνικ�ς αξ�ες δεν εν�πνεαν πλ�ον τους Αθηνα�ους πολ�τες και ο καθ�νας νοιαζ�ταν μ�νο για τον εαυτ� του. Τ�ποτα δεν εκτιμο�σαν περισσ�τερο απ� το χρ�μα και τις απολα�σεις πο� μπορο�σε να προσφ�ρει και �καναν �,τι περνο�σε απ� το χ�ρι τους για να το αποκτ�σουν.

            �τσι, η ισχ�ς και ο πλο�τος ε�χαν περι�λθει στα χ�ρια ολ�γων ασυνε�δητων πολιτικ�ν αρχ�ντων που κολ�κευαν τα πι� ταπειν� �νστικτα του Αθηνα�κο� λαο� για να τον απατ�σουν και να αναρριχηθο�ν στην εξουσ�α � για να παραμε�νουν σ’ αυτ�ν. Και μαζ� με αυτο�ς, στα χ�ρια των ευνοουμ�νων τους: κολ�κων, εκβιαστ�ν, τυχοδιωκτ�ν, ραδιο�ργων, τοκογλ�φων, συκοφαντ�ν και �λλων του ιδ�ου φυρ�ματος πολιτ�ν. Αντ�θετα, �ταν πολ� δ�σκολο για το�ς αγαθο�ς, τ�μιους και εργατικο�ς πολ�τες να επιζ�σουν με τη δουλει� τους. Δεν �ταν δε λ�γοι οι πολ�τες που ε�χονταν τη συν�χιση του πολ�μου για να μ�ν χ�σουν τον στρατιωτικ� μισθ� που �ταν ο μ�νος τρ�πος για να εξασφαλ�σουν την επιβ�ωση των �διων και των οικογ�νει�ν τους. Εν� η αδιαφορ�α της πλειον�τητας των πολιτ�ν για τα κοιν� το�ς κρατο�σε μακρυ� απ� την Εκκλησ�α του Δ�μου με συν�πεια να καταστε� αναγκα�α η καθι�ρωση επιμισθ�ου εν�ς οβολο� για κ�θε παρουσ�α τους, που αυξ�θηκε αργ�τερα σε τρε�ς οβολο�ς. 

            �τσι ε�χαν τα πρ�γματα στην Αθηνα�κ� Πολιτε�α �ταν (σ�μφωνα με τον ‘‘Πλο�το’’ του Αριστοφ�νη) ο Χρωμ�λος, �νας αγαθ�ς, τ�μιος και εργατικ�ς Αθηνα�ος πολ�της, διερωτ�ται για το τ� πρ�πει να κ�νει με τον γι� του. Να τον προτρ�ψει να ακολουθ�σει το παρ�δειγμα του πατ�ρα του και να φυτοζωε� δουλε�οντας σκληρ� και μ�νοντας τ�μιος � να τον παροτρ�νει να γ�νει κι αυτ�ς �νας ασυνε�δητος και αδ�στακτος κατεργ�ρης, �στε με τον τρ�πο αυτ�ν να κατορθ�σει  ν’ αποκτ�σει γρ�γορα και ε�κολα πλο�το κι �τσι να ζ� �νετα και χωρ�ς κ�πο; 

            Μ� μπορ�ντας ο �διος να δ�σει απ�ντηση στο ερ�τημα αυτ� αποφασ�ζει να αποτανθε� στο Μαντε�ο των Δελφ�ν για να π�ρει τη γν�μη του Απ�λλωνα. Ο Απ�λλων, �μως, αντ� να του δ�σει ευθε�α απ�ντηση τον συμβο�λεψε να ακολουθ�σει τον πρ�το �νθρωπο που θα βρε� μπροστ� του βγα�νοντας απ� τον να�. �τυχε δε ο πρ�τος �νθρωπος που αντ�κρυσε να ε�ναι �νας τυφλ�ς γ�ρος, ο οπο�ος αρν�θηκε στην αρχ� να πε� το �νομ� του αλλ�, μετ� απ� �ντονη π�εση του Χρωμ�λου και του δο�λου του αναγκ�στηκε να τους αποκαλ�ψει �τι ε�ναι ο Πλο�τος, ο θε�ς της Ευπορ�ας, γι�ς της Δ�μητρας (σ�μβολο της καλλι�ργειας της γ�ς) και του Ιασ�ωνα (σ�μβολο της βροχ�ς που κ�νει τη γ� να καρπ�ζει). Και  πρ�σθεσε, �τι, επειδ� �ταν ε�χε το φ�ς του ευνοο�σε τους τ�μιους και εργατικο�ς ανθρ�πους η συμπεριφορ� του αυτ� εξ�ργισε το Δ�α, ο οπο�ος δεν �θελε να συμβαδ�ζει π�ντοτε η ευπορ�α με την αξ�α του ανθρ�που. Και γι’ αυτ� τον τ�φλωσε. Απ� τ�τε περι�ρχεται τη Γ� και μοιρ�ζει ασ�νετα τα πλο�τη σε �ποιους τον πλησι�ζουν, αδιακρ�τως �ν ε�ναι εργατικο� � τεμπ�ληδες, δ�καιοι � �δικοι, τ�μιοι � απατε�νες.

            Ο Χρωμ�λος, ακο�γοντ�ς τα λ�για του Πλο�του, του υποσχ�θηκε πως θα φρ�ντιζε να θεραπε�σει την τ�φλα του αρκε� αυτ�ς να δεχ�ταν να φιλοξενηθε� στο σπ�τι του, �που θα ε�χε την ευκαιρ�α να συναντ�σει πολλο�ς δ�καιους και εργατικο�ς αλλ� π�μφτωχους ανθρ�πους και να τους κ�νει ευτυχισμ�νους. Ο Πλο�τος δ�χτηκε. Και �ταν το καλ� ν�ο διαδ�θηκε στην π�λη δεν �ργησαν να καταφθ�σουν �λοι οι αδικημ�νοι πολ�τες στο σπ�τι του Χρωμ�λου, οι οπο�οι στην αρχ� φ�νηκαν δ�σπιστοι αλλ� εν συνεχε�α ξ�σπασαν σε ασυγκρ�τητους πανηγυρισμο�ς.

            Εκε� �μως που δεν το περ�μεναν, καταφθ�νει μαιν�μενη η Πεν�α, η οπο�α τους μ�μφεται δι�τι, �πως λ�ει, δεν καταλαβα�νουν πως η φτ�χεια ε�ναι η ευεργ�τιδα των ανθρ�πων επειδ� αυτ� ε�ναι που τους παρακινε� να εργ�ζονται και να αποκτο�ν �νεση και ευτυχ�α με τ�μιο τρ�πο, εν� ο ε�κολος πλουτισμ�ς φ�ρνει την οκνηρ�α, αποχαυν�νει το πνε�μα και εξασθεν�ζει το σ�μα. Αυτο� �μως ο�τε θ�λουν να την ακο�σουν. Πεπεισμ�νοι �τι τα λ�για της Πεν�ας �ρχονται απ� μι� �λλη εποχ� που τα πρ�γματα �ταν διαφορετικ�, την ειρωνε�ονται και τη δι�χνουν. Και αμ�σως μετ� ο Χρωμ�λος οδηγε� τον Πλο�το στον Ασκληπι� για θεραπε�α κι αυτ�ς ξαναβρ�σκει το φ�ς του. �τσι δημιουργε�ται μια ν�α τ�ξη πραγμ�των που �χει ως κ�ριο χαρακτηριστικ� την οργ� αυτ�ν που ε�χαν καταφ�ρει να πλουτ�σουν εκμεταλλευ�μενοι την τ�φλα του θεο� Πλο�του, αλλ� ταυτ�χρονα και την αυτογελοιοπο�ησ� τους. Ακ�μα και ο Ερμ�ς, ο θε�ς των κλεφτ�ν και των επι�ρκων, αναγκ�ζεται πλ�ον να εργ�ζεται τ�μια και σκληρ�, καθαρ�ζοντας το πηγ�δι του Χρωμ�λου.       

            Ο αλληγορικ�ς τρ�πος με τον οπο�ο ποιητ�ς περιγρ�φει τις πολιτικ�ς και κοινωνικ�ς συνθ�κες που επικρατο�σαν στην Αθηνα�κ� Δημοκρατ�α στις αρχ�ς του 4ου πΧ αι�να, αλλ� και τα α�τια της �δικης και κραυγαλ�ας ανισοκατανομ�ς του πλο�του, θα μπορο�σε να εμπνε�σει και ποιητ�ς της σημεριν�ς εποχ�ς. Αλλ� αυτ� δεν ε�ναι απαρα�τητο. Το φαιν�μενο αυτ� στη σ�γχρονη Ελλ�δα ε�ναι σε �λους γνωστ�, �πως γνωστο� ε�ναι και μηχανισμο� που το προκ�λεσαν, το συντηρο�ν και το οξ�νουν. Και την ευθ�νη γι’ αυτ� δεν την �χει καν�νας τυφλ�ς θε�ς, αλλ� οι πολιτικο� �ρχοντες. 

            Το κρ�σιμο �μως ερ�τημα που τ�θεται (σ�μφωνα με την Αριστοφ�νειο λογικ�), δεν ε�ναι η ανισοκατανομ� του πλο�του αυτ� καθεαυτ�, αλλ� το �ν η διαφορ� υπ�ρ των εχ�ντων συμβαδ�ζει με την εργατικ�τητα, την αξ�α και το ποι�ν του ανθρ�που. Δηλαδ�, πι� παραστατικ�, �ν στον σχετικ� δε�κτη, αυτο� που βρ�σκονται επ�νω (οι πλο�σιοι) ε�ναι οι δ�καιοι, �ντιμοι και εργατικο� και αυτο� που βρ�σκονται κ�τω (οι φτωχο�) ε�ναι οι �δικοι, απατε�νες και τεμπ�ληδες.

            Επ’ αυτο�, κρ�νοντας απ� �σα �χουν δε� το φ�ς της δημοσι�τητος κατ� την τελευτα�α 30ετ�α και �σα συνεχ�ς αποκαλ�πτονται, θα πρ�πει να συμπερ�νει κανε�ς �τι μ�λλον το αντ�στροφο συμβα�νει και μ�λιστα σε πρωτ�γνωρες για τη σ�γχρονη ελληνικ� κοινων�α διαστ�σεις. Επιβεβαι�νεται �τσι η υποψ�α, �τι μολον�τι ο θε�ς Πλο�τος �παψε πι� να ε�ναι τυφλ�ς, οι σ�γχρονοι απατε�νες �χουν εφε�ρει τρ�πους να τον παραπλανο�ν και να τον προσεγγ�ζουν χωρ�ς αυτ�ς να υποπτε�εται το ποι�ν τους. �νας απ� τους τρ�πους αυτο�ς ε�ναι η αδιαφαν�ς διαπλοκ� μεταξ� πολιτικ�ν αρχ�ντων απ� το �να μ�ρος και επιχειρηματικ�ν � φατριαστικ�ν συμφερ�ντων απ� το �λλο (μεγαλοεργολ�βων, προμηθευτ�ν του Δημοσ�ου, κατ�χων ηλεκτρονικ�ν ΜΜΕ, συνδικαλιστικ�ν εν�σεων κρατικοδ�αιτων πολιτ�ν, κλπ).

            �τσι, ο ι�ς της διαπλοκ�ς φα�νεται να �χει σ�μερα προσβ�λλει ολ�κληρο τον κρατικ� τομ�α, σπ�ρνοντας τη διαφθορ� (κ�ρη της διαπλοκ�ς) σε κα�ριες για το Δημ�σιο δραστηρι�τητες και εις β�ρος του ανυπερ�σπιστου κοινωνικο� συν�λου. Και το χειρ�τερο ε�ναι, �πως �χει πλειστ�κις αποδειχθε�, �τι η αν�χνευση της διαπλοκ�ς και της διαφθορ�ς �χει καταστε� �να πολ� δ�σκολο εγχε�ρημα με συν�πεια οι υπε�θυνοι να μ�νουν ατιμ�ρητοι και ο πλο�τος που αποκομ�ζουν να θεωρε�ται ν�μιμος. Απ� την �ποψη αυτ�, σχετικ� ε�ναι μι� κινεζικ� παροιμ�α, σ�μφωνα με την οπο�α, ‘‘τρ�α πρ�γματα δεν αφ�νουν �χνη στο περασμ� τους: το πουλ� που πετ�ει στον α�ρα, το ψ�ρι που κολυμπ�ει στο νερ� και το οικονομικ� �γκλημα του μανδαρ�νου’’.

......................................................................................................................

 (*) ‘‘Πλο�τος’’: Βλ. ΑΠΑΝΤΑ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ, Εκδ�σεις ‘‘ΧΡΗΣΙΜΑ ΒΙΒΛΙΑ’’, ΑΘΗΝΑΙ 1961

 

 Ο  Ιω�ννης Δ. Καμ�ρας ε�ναι Οικονομολ�γος, PhD Sussex Univ, πρ�ην επ�τροπος της Τρ�πεζας Κρ�της επ� Σκανδ�λου Κοσκωτ� και  μ�λος του συνδ�σμου των φ�λων της ΨΑΔ

 

 

 

 

-Σχ�λια

������ /�������� (θα πρ�πει να κ�νετε login για να αναρτ�σετε ν�ο σχ�λιο)

-

 

 

2009-2012 ALL ABOUT WEB (��������� �����������, Web development, �������� �����������)