��������� ������� ��� �����������

��� ��������� �������

Το παρ�ν ε�ναι απ�σπασμα απ� το βιβλ�ο, «ΨΗΦΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ. Η επ�δραση της σ�γχρονης Φυσικ�ς και της Ψηφιακ�ς Τεχνολογ�ας στη Δημοκρατ�α». Δημοσθ�νης Κυριαζ�ς. Εκδ�σεις �νωσης Ελλ�νων Φυσικ�ν, 2009.                                    

Ε�ναι προφαν�ς �τι μεταξ� της νοημοσ�νης των πολιτ�ν και των πολιτευμ�των, υπ�ρχει ισχυρ� συσχ�τιση.

Ε�ναι επ�σης προφαν�ς �τι για να κατανο�σουμε αυτ� τη σχ�ση, πρ�πει να γνωρ�ζουμε κ�ποια βασικ� στοιχε�α – το αλφ�βητο – τ�σο των  πολιτικ�ν συστημ�των, �σο και της νοημοσ�νης.  

Τα βασικ� για τα πολιτε�ματα στοιχε�α

Τα στοιχε�α αυτ� ε�ναι γνωστ�. Εδ� θα περιορισθο�με να αναφ�ρουμε μ�νο την �ννοια της συγκ�ντρωσης εξουσ�ας, τη σημασ�α που �χει και τις τιμ�ς που  λαμβ�νει στα δι�φορα συστ�ματα εξουσ�ας, τα οπο�α θεωρο�με �τι ε�ναι μ�α μορφ� ενεργειακ�ν  συστημ�των [1] 

Ε�ν μια χ�ρα �χει Ν πολ�τες και Ν_ε �ργανα εξουσ�ας[2], συγκ�ντρωση εξουσ�ας C ε�ναι οι πολ�τες αν� �ργανο εξουσ�ας, �τοι 

C=N/Ne 

Απ� τον ανωτ�ρω ορισμ� ε�κολα προκ�πτει �τι:

Στις μοναρχ�ες (Ν_ε =1) η συγκ�ντρωση λαμβ�νει τη μεγαλ�τερη δυνατ� τιμ� C=N.

Στην ιδανικ� αρχαιοελληνικ� (�μεση) δημοκρατ�α (Ν_ε=Ν) η συγκ�ντρωση λαμβ�νει τη μικρ�τερη δυνατ� τιμ� C=1.

Στα υπ�λοιπα πολιτε�ματα η συγκ�ντρωση μπορε� να λ�βει κ�θε τιμ� μεταξ� του 1 και του Ν . 

Κατωτ�ρω παρατ�θενται οι τιμ�ς της συγκ�ντρωσης εξουσ�ας, σε μ�α χ�ρα 10.000.000 κατο�κων για δι�φορες μορφ�ς πολιτευμ�των. 

Τυπικ�ς τιμ�ς συγκ�ντρωσης εξουσ�ας
(Ν = 10.000.000)

Σημε�ωση:Στις σημεριν�ς αντιπροσωπευτικ�ς δημοκρατ�ες, τα ουσιαστικ� �ργανα εξουσ�ας δεν συμπ�πτουν με τους αντιπροσ�πους των πολιτ�ν. Κατ� καν�να τα ουσιαστικ� �ργανα ε�ναι πολ� λ�γα και αποτελο�νται: απ� μικρ� ποσοστ� αντιπροσ�πων και απ� κ�ποια εξωθεσμικ� �ργανα ( �νθρωποι με μεγ�λη οικονομικ�/πολιτικ� ισχ�, σ�μβουλοι ). Αυτ� η πρακτικ� �χει προφαν�ς σαν αποτ�λεσμα τη σημαντικ� α�ξηση της συγκ�ντρωσης εξουσ�ας, που στην πρ�ξη γ�νεται πολλαπλ�σια αυτ�ς που ορ�ζουν οι βασικο� θεσμο�. Αν σε μ�α Αντιπροσωπευτικ� Δημοκρατ�α με τα χαρακτηριστικ� του π�νακα, θεωρ�σετε �τι στην πρ�ξη τα ουσιαστικ� �ργανα εξουσ�ας που λαμβ�νουν τις μεγ�λες αποφ�σεις ε�ναι 10 και �χι  400, τ�τε η συγκ�ντρωση �χει την τιμ� 1.000.000 και �χι 25.000. Τ�τοιες τιμ�ς �μως συγκ�ντρωσης αντιστοιχο�ν σε ολιγαρχικ� και �χι δημοκρατικ� πολιτε�ματα. Τι ισχ�ει στην πρ�ξη στις σημεριν�ς αντιπροσωπευτικ�ς Δημοκρατ�ες, οι πολ�τες το γνωρ�ζουν και το βι�νουν.  

Απ� τα γενικ�ς ισχ�οντα για τα ενεργειακ� συστ�ματα, προκ�πτει �τι ο βαθμ�ς συγκ�ντρωσης ενεργε�ας (ισχ�ος), αποτελε� το βασικ� χαρακτηριστικ�  των συστημ�των. Το σημε�ο συγκ�ντρωσης της εν�ργειας, �χει δευτερε�ουσα σημασ�α. Συστ�ματα με τον �διο βαθμ� συγκ�ντρωσης ενεργε�ας αλλ� με διαφορετικ� σημε�α συγκ�ντρωσης, ε�ναι πρακτικ� ισοδ�ναμα.

�τι ισχ�ει για τα ενεργειακ� συστ�ματα,  ισχ�ει  και για τα κοινωνικ� συστ�ματα �σκησης της πολιτικ�ς εξουσ�ας· και στα συστ�ματα αυτ�, το κρ�σιμο χαρακτηριστικ� ε�ναι ο βαθμ�ς συγκ�ντρωσης και �χι το «σημε�ο» συγκ�ντρωσης της εξουσ�ας.  

�μως οι �νθρωποι δεν πιστε�ουν σ’ αυτ� τη φυσικ� αρχ�. Προσπαθο�ν να βελτι�σουν τα πολιτε�ματα αλλ�ζοντας το σημε�ο και �χι τον βαθμ� συγκ�ντρωσης της εξουσ�ας, αγνο�ντας �τι οι παραβ�σεις φυσικ�ν αρχ�ν δεν παραγρ�φονται αλλ� π�ντα πληρ�νονται ακριβ�.

Τα βασικ� για τη νοημοσ�νη στοιχε�α

  Σ�μφωνα με τις κλασσικ�ς αντιλ�ψεις, νοημοσ�νη ε�ναι η ικαν�τητα του ανθρ�που να λαμβ�νει και να επεξεργ�ζεται εγκεφαλικ� τα απ� το περιβ�λλον δεδομ�να (data), τις πληροφορ�ες. Δηλαδ�, νοημοσ�νη ε�ναι η ικαν�τητα του ανθρ�που να πραγματοποιε� δυο σημαντικ�ς λειτουργ�ες:

Να λαμβ�νει τις  υπ�ρχουσες στο περιβ�λλον πληροφορ�ες, με τη βο�θεια των αισθητηρ�ων οργ�νων του και

Να τις επεξεργ�ζεται, με τη δ�ναμη του εγκεφ�λου και �χι με τη δ�ναμη των ενστ�κτων � των κιν�τρων.

Πληροφορ�ες λαμβ�νουν �λα τα ζ�α αλλ� τις επεξεργ�ζονται με τη δ�ναμη των ενστ�κτων και των κιν�τρων. Μον�χα ο �νθρωπος τις επεξεργ�ζεται με τη δ�ναμη του εγκεφ�λου, � για να ακριβολογο�με, και με τη δ�ναμη του εγκεφ�λου.

Απ� τον παραπ�νω κλασσικ� ορισμ�  προκ�πτουν δυο πολ� σημαντικ� συμπερ�σματα:

Δεν υπ�ρχει νοημοσ�νη αν δεν υπ�ρχουν πληροφορ�ες.

Η �παρξη πληροφορι�ν δεν ε�ναι νοημοσ�νη, αφο� η �παρξη πληροφορι�ν δεν διασφαλ�ζει και την εγκεφαλικ� επεξεργασ�α τους.

Νομ�ζουμε πως το δε�τερο συμπ�ρασμα πρ�πει να κατανοηθε� και να βιωθε� απ� τους ανθρ�πους «της κοινων�ας της πληροφορ�ας», γιατ� υπ�ρχεις σοβαρ�ς κ�νδυνος  να επικρατ�σει η �ποψη και κυρ�ως η πρακτικ�, �τι νοημοσ�νη ε�ναι η απ�κτηση πληθ�ρας πληροφορι�ν. Ε�ναι προφαν�ς �τι μια τ�τοια �ποψη και πρακτικ� θα οδηγ�σει, νομοτελειακ�, στη υποβ�θμιση της νοημοσ�νης του ανθρ�που. 

Οι τ�ποι νοημοσ�νης.  IQ και EQ 

Στον προηγο�μενο κλασσικ� ορισμ�, η νοημοσ�νη ορ�ζεται �μμεσα απ� τα αποτελ�σματα της και �χι �μεσα απ� τη φ�ση και τη λειτουργ�α της.  Καταφ�γαμε στον �μμεσο ορισμ� της, γιατ� κατ� β�θος δεν γνωρ�ζουμε –� �στω δεν γνωρ�ζαμε- πολλ� πρ�γματα για τη νοημοσ�νη. Οι γν�σεις μας γι’ αυτ�ν �ταν, για χιλι�δες χρ�νια, γενικ�ς και φιλοσοφικ�ς.

Απ� τις αρχ�ς �μως του 20^ου αι�να, νευρολ�γοι, βιολ�γοι, ψυχ�ατροι, ψυχολ�γοι και �λλοι επιστ�μονες, �ρχισαν να ερευνο�ν για να ανακαλ�ψουν τη φ�ση και τη λειτουργ�α της νοημοσ�νης. �ρχισαν να ερευνο�ν το Π Ω Σ και απ� Π Ο Υ (απ� ποια στοιχε�α του εγκεφ�λου), δημιουργε�ται η νοημοσ�νη.

Αυτ�ς οι προσπ�θειες �δωσαν τις πρ�τες απαντ�σεις στα ερωτ�ματα του ΠΩΣ και απ� ΠΟΥ και οδ�γησαν στην αν�πτυξη μεθ�δων μ�τρησης της ισχ�ος της νοημοσ�νης που �χει ο κ�θε �νθρωπος.

Τις πρ�τες δεκαετ�ες του 20^ου αι�να, η ισχ�ς της νοημοσ�νης εκφρ�ζονταν με το πηλ�κο των σωστ�ν απαντ�σεων προς το σ�νολο των ειδικ�ν ερωτ�σεων, που υποβ�λλονταν σε �ναν �νθρωπο.

Το αποτ�λεσμα μιας τ�τοιες μ�τρησης ονομ�σθηκε πηλ�κο νοημοσ�νης                                 ( Intelligence Quotient ), και συντομογραφικ�   IQ. Για παρ�δειγμα, ε�ν οι υποβαλλ�μενες ερωτ�σεις ε�ναι 20 και κ�ποιος απαντ�σει σωστ� στις 16, τ�τε το IQ του ε�ναι 16/20.

Μ�χρι τα μ�σα της δεκαετ�ας του1990 πιστε�αμε σε �να ΠΩΣ και σε �να απ� ΠΟΥ. Πιστε�αμε δηλαδ�, πως υπ�ρχει �νας τ�πος νοημοσ�νης που τη λ�γαμε συντομογραφικ� IQ, �κφραση με αναφορ� στον τ�πο και την ισχ� της νοημοσ�νης. Προ��ντα της IQ ε�ναι σκ�ψεις και συλλογισμο� που ακολουθο�ν το  μοντ�λο « αν α τ�τε β », της λογικ�ς των αρχα�ων Ελλ�νων και το μοντ�λο « 2+ 2 = 4 », της μαθηματικ�ς λογικ�ς. Αυτο�ς τους τ�πους σκ�ψεων οι �νθρωποι τις ονομ�ζουν λογικ�ς σκ�ψεις, εν� οι νευρολ�γοι σειριακ�ς, απ� την μορφ� των νευρ�νων μ�σω των οπο�ων παρ�γονται.

Την δεκαετ�α του 1990, οι επιστ�μονες ανακ�λυψαν �τι υπ�ρχει και �νας δε�τερος τ�πος νοημοσ�νης – �να �λλο ΠΟΥ και ΠΩΣ – που ονομ�σθηκε Συναισθηματικ� (Emotional)  νοημοσ�νη � συντομογραφικ� EQ, �κφραση που αναφ�ρεται στον τ�πο και την ισχ� της νοημοσ�νης. 

Προ��ντα της EQ ε�ναι συλλογισμο� που παρ�γονται απ� διαφορετικ� στοιχε�α του εγκεφ�λου και με διαφορετικ�ς διαδικασ�ες απ� εκε�νες των λογικ�ν συλλογισμ�ν. Οι συλλογισμο� αυτο� αποτελο�ν την αρχικ� μορφ� συλλογισμ�ν του ανθρ�που, γ�νονται εδ� και πολλ�ς χιλι�δες χρ�νια και ονομ�ζονται συνειρμικο� συλλογισμο� .

Οι συνειρμικ�ς σκ�ψεις και συλλογισμο�, παρ�γονται απ� τη  συσχ�τιση των πληροφορι�ν με τα συναισθ�ματα που μας  δημιουργο�ν· αποτελο�ν τον κρ�κο που εν�νει τα συναισθ�ματα με τα data απ� το περιβ�λλον, με τις πληροφορ�ες.

�να παρ�δειγμα συνειρμικο� συλλογισμο� ε�ναι το συμπ�ρασμα �παρξης κινδ�νου απ� το γα�γισμα του σκ�λου.

Οι αρμ�διοι επιστ�μονες, που μ�χρι πρ�σφατα αγνοο�σαν τα προαναφερθ�ντα στοιχε�α για την συναισθηματικ� νοημοσ�νη, θεωρο�σαν κ�θε μη λογικ� συλλογισμ�, και συνεπ�ς και τους συνειρμικο�ς, ως παραλογισμο�ς και αποκρυφισμο�ς.  Αυτ� αντ�ληψη οδ�γησε στην αντιμετ�πιση τους στη Δ�ση με επιφ�λαξη αν �χι με περιφρ�νηση. Σ�μερα μετ� τις ανακαλ�ψεις για την EQ, τους αντιμετωπ�ζονται με περισσ�τερη καταν�ηση και σεβασμ�. 

Τ�ποι νοημοσ�νης και πολιτισμο�

 Μεταξ� των δυο τ�πων νοημοσ�νης και των βασικ�ν τ�πων πολιτισμο�, υπ�ρχει ισχυρ� συσχ�τιση που μπορε� να συνοψισθε� στα ακ�λουθα δυο στατιστικ�ς νομοτ�λειας συμπερ�σματα, πο� τεκμηρι�νονται σε ιστορικ� στοιχε�α:

IQ ε�ναι η νοημοσ�νη π�νω στην οπο�α βασ�στηκε,

ο Αρχαιοελληνικ�ς και ο Δυτικ�ς πολιτισμ�ς

EQ ε�ναι η νοημοσ�νη π�νω στην οπο�α βασ�στηκαν,

οι πολιτισμο� των Λα�ν της Ανατολ�ς

Ολικ� και δεσπ�ζουσα νοημοσ�νη

Τα πρ�τα χρ�νια του 21^ου αι�να (2000-2002), οι επιστ�μονες ανακ�λυψαν �τι ο �νθρωπος �χει και �ναν τρ�το τ�πο νοημοσ�νης που ονομ�σθηκε πνευματικ� (spiritual) νοημοσ�νη, � συντομογραφικ� SQ.[3]

Η SQ ε�ναι η υπ�ρτατη νοημοσ�νη, που συσχετ�ζει και ελ�γχει τους συνειρμικο�ς και τους λογικο�ς συλλογισμο�ς και δημιουργε� ερωτ�σεις και απαντ�σεις για υψ�στης σημασ�ας θ�ματα �πως: Ποιο ε�ναι το ν�ημα της ζω�ς;  Γιατ� γεννηθ�καμε;

Ε�ναι προφαν�ς �τι η συνολικ� νοημοσ�νη του ανθρ�που ε�ναι το �θροισμα της συναισθηματικ�ς, της λογικ�ς και της πνευματικ�ς νοημοσ�νης. Αυτ� το  προφαν�ς συμπ�ρασμα, σε μαθηματικ� φορμαλισμ�, μπορε� να γραφε� ως εξ�ς:

Ολικ� νοημοσ�νη ανθρ�που = EQ + IQ + SQ

  Αυτ� η εξ�σωση �χει μ�νο λογικ� χρ�ση. Για να �χει μαθηματικ� χρ�ση, πρ�πει η EQ, IQ και SQ να εκφρ�ζονται και να μετρο�νται με τις �διες μον�δες ισχ�ος (πχ watts).

Σε κ�ποιους ανθρ�πους, � σε κ�ποιες ομ�δες ανθρ�πων, ε�ναι δυνατ�ν �νας απ� τους παραπ�νω τρεις τ�πους νοημοσ�νης, να αποτελε� το μεγαλ�τερο μ�ρος της συνολικ�ς νοημοσ�νης ( πχ 80% ).

 Ο τ�πος αυτ�ς της νοημοσ�νης που αποτελε� την «πλειοψηφ�α» στη συνολικ� νοημοσ�νη, την ονομ�σαμε δεσπ�ζουσα νοημοσ�νη του ανθρ�που � της κοινων�ας των ανθρ�πων.

Στην πρ�ξη δεσπ�ζουσα νοημοσ�νη στις δι�φορες κοινων�ες ε�ναι η EQ  � η IQ.

Οι εξισ�σεις της IQ  και EQ

  Απ� τη θε�ρηση των ιστορικ�ν στοιχε�ων συμπερα�νεται �τι  υπ�ρχει ισχυρ� συσχ�τιση, της δεσπ�ζουσας νοημοσ�νης με:  τους τ�πους γραφ�ς, τους τρ�πους αντ�ληψης και τις μορφ�ς των  πολιτευμ�των.

Στις κοινων�ες στις οπο�ες δεσπ�ζουσα νοημοσ�νη �ταν η IQ, αναπτ�χθηκε: Η αλφαβητικ� γραφ�, η ανοιχτ� αντ�ληψη και το δημοκρατικ� πολ�τευμα. Αντ�θετα στις  κοινων�ες στις οπο�ες δεσπ�ζουσα νοημοσ�νη �ταν η EQ, αναπτ�χθηκε: Η συμβολικ� γραφ�, η δογματικ� αντ�ληψη και το μοναρχικ�/θεοκρατικ� πολ�τευμα. 

Τα παραπ�νω συμπερ�σματα, που σ�μερα κατανοο�με �τι ε�ναι συμβατ� με τις δυνατ�τητες και επιδ�σεις  των λογικ�ν (της  IQ) και των συνειρμικ�ν (της EQ) συλλογισμ�ν, μπορο�ν να παρασταθο�ν σε μαθηματικ� φορμαλισμ� σαν σχ�σεις αιτ�ου/αποτελ�σματος -  σαν εξισ�σεις -  ως ακολο�θως:

IQ  = Αλφαβητικ� γραφ� + Ανοιχτ� αντ�ληψη + Δημοκρατ�α

EQ = Συμβολικ� γραφ� + Δογματικ� αντ�ληψη + Μοναρχ�α

Σπε�δουμε να διευκριν�σουμε �τι οι σχ�σεις αυτ�ς �χουν στατιστικ� και �χι ντετερμινιστικ�  ισχ�.

Η πρ�τη «εξ�σωση»  �σχυσε ξεκ�θαρα στην αρχα�α Ελλ�δα  που γ�ννησε τη λογικ�, την αλφαβητικ� γραφ� και τη δημοκρατ�α· που αν�πτυξε τη λογικ� νοημοσ�νη σε δεσπ�ζουσα.

Η δε�τερη «εξ�σωση» �σχυσε και ισχ�ει σε χ�ρες λα�ν της Ανατολ�ς,  και �χι μ�νο, �που συνυπ�ρχαν � συνυπ�ρχουν: Συμβολικ� γραφ�, δογματικ� αντ�ληψη, μοναρχικ�/θεοκρατικ� πολιτε�ματα και δεσπ�ζουσα EQ. 

Κοινωνικ� Σχιζοφρ�νεια

Στις περισσ�τερες σημεριν�ς χ�ρες, οι �νθρωποι και αλφαβητικ� γραφ� χρησιμοποιο�ν και υψηλ� IQ �χουν, αφο� μπορο�ν να  διαχειρ�ζονται θ�ματα της επιστ�μης, της τεχνολογ�ας και  �λλων σημεριν�ν δραστηριοτ�των. Παρ� τα�τα,  η  αντ�ληψης τους για τα πολιτικ�  θ�ματα δεν ε�ναι ανοικτ� αλλ� ε�ναι δογματικ� και στις πολιτε�ες τους, δεν λειτουργε� πραγματικ� δημοκρατ�α. Τι �ραγε συμβα�νει; Μ�πως οι παραπ�νω «εξισ�σεις» δεν ισχ�ουν αλλ� ε�ναι �να  πρ�χειρο και βερμπαλιστικ� συμπ�ρασμα;

Πιστε�ω �τι  οι προηγο�μενες σχ�σεις ισχ�ουν και �τι η μη ισχ�ς αυτ�ν στον τομ�α �σκησης της πολιτικ�ς εξουσ�ας, οφε�λεται στη διαφορικ� χρ�ση της IQ και EQ.

Πιο συγκεκριμ�να, οι �νθρωποι σ�μερα χρησιμοποιο�ν την  IQ τους �ταν ασχολο�νται  με θ�ματα της επιστ�μης, της οικονομ�ας, της τεχνολογ�ας και �λλων καθημεριν�ν δραστηριοτ�των, αλλ� χρησιμοποιο�ν την EQ τους, �ταν ασχολο�νται με θ�ματα �σκησης της πολιτικ�ς εξουσ�ας και με �λλα σοβαρ� θ�ματα ουμανιστικ�ς φ�σεως· τα θ�ματα αυτ�  αντιμετωπ�ζονται, κατ� καν�να, με τρ�πο  δογματικ�.

Αυτ� η επιλεκτικ� χρ�ση της IQ και EQ ε�ναι η αιτ�α για την χωρ�ς κοινο�ς στ�χους και ρυθμο�ς, την χωρ�ς αρμον�α αν�πτυξη των δ�ο ομ�δων δραστηριοτ�των που προαναφ�ρθηκαν. Το μ�σο IQ των σημεριν�ν ανθρ�πων δεν ε�ναι μικρ�. Η διαφορικ� χρ�ση της ε�ναι το πρ�βλημα.

Βασικ� αιτ�α αυτ�ς της παρ�δοξης διαφορικ�ς χρ�σεως της IQ και EQ, ε�ναι η δρ�ση του κατεστημ�νου της εξουσ�ας, η οπο�α συστηματικ� και αποτελεσματικ� απευθ�νεται στα συναισθ�ματα  και �χι στη λογικ� των ανθρ�πων για την προ�θηση των πολιτικ�ν και ουμανιστικ�ν θεμ�των· για την προ�θηση των συμφερ�ντων του.  Η εξ�γηση ε�ναι απλ�. Αν το κατεστημ�νο της εξουσ�ας απευθυν�ταν στη λογικ� των ανθρ�πων, θα ε�χε αυτοκαταργηθε�.

Η παραπ�νω διαφορικ� χρ�ση, που θα μπορο�σε να χαρακτηρισθε� ως κοινωνικ� σχιζοφρ�νεια, ε�ναι υπε�θυνη για τους πολ�μους, τις μαζικ�ς σφαγ�ς ανθρ�πων και τις �λλες μεγ�λες δυστυχ�ες που οι �νθρωποι προκ�λεσαν σε �λλους ανθρ�πους, παρακινο�μενοι απ� το κατεστημ�νο της εξουσ�ας και την EQ τους· απ� τα συναισθ�ματα τους που σκ�πιμα δημιουργε� και φουσκ�νει το κατεστημ�νο

. 

Η νοημοσ�νη των ανθρ�πων στη ν�α εποχ�

Στη ν�α εποχ� της πληροφορ�ας, οι �νθρωποι θα �χουν στη δι�θεση τους �ναν π�ρα πολ� μεγαλ�τερο απ� τον σημεριν� �γκο πληροφορι�ν. Γενν�ται συνεπ�ς το ερ�τημα: Θα καταφ�ρουν αυτ� το μεγ�λο �γκο πληροφορι�ν να τον επεξεργ�ζονται εγκεφαλικ�;

Ε�ναι φανερ� �τι αν τα καταφ�ρουν,  η IQ τους θα ενδυναμωθε�. Αν �μως δεν τα καταφ�ρουν και καταντ�σουν απλο� καταναλωτ�ς πληροφορι�ν, η νοημοσ�νη τους νομοτελειακ� θα υποβαθμισθε�, αφο� νοημοσ�νη ε�ναι κυρ�ως  η εγκεφαλικ� επεξεργασ�α των πληροφορι�ν και �τι κ�τοχοι πληροφορι�ν ε�ναι �λα τα ζ�α.

Τι λοιπ�ν θα συμβε� στη ν�α εποχ�; Βελτ�ωση � εκφυλισμ�ς της IQ;    

�σως  η απ�ντηση στο σημαντικ� αυτ� ερ�τημα δεν ε�ναι τ�σο δ�σκολη, ε�ν μπορ�σουμε να κατανο�σουμε τις δυνατ�τητες  που κατ� β�θος αυτ� η τεχνολογ�α �χει. Και αυτ�ς οι δυνατ�τητες ε�ναι να ξεκουρ�ζει τον �νθρωπο απ� την εκτ�λεση χρονοβ�ρων «πνευματικ�ν εργασι�ν ρουτ�νας» και �χι να υποκαθιστ�  το μυαλ� του.

Στη λογικ� αυτ� η ν�α τεχνολογ�α παρ�χει στους ανθρ�πους,  τεχνοοικονομικ�ς διευκολ�νσεις και χρ�νο για ουσιαστικ�τερη και βαθ�τερη επεξεργασ�α των πληροφορι�ν. Με απλ� λ�για, για να μπορο�ν οι �νθρωποι να επεξεργ�ζονται εγκεφαλικ� το μεγ�λο �γκο των πληροφορι�ν στη ν�α εποχ�, πρ�πει να χρησιμοποιο�ν τη ν�α τεχνολογ�α σαν εργαλε�ο για βαθ�τερη και περισσ�τερη εγκεφαλικ� επεξεργασ�ας των πληροφορι�ν, �πως κ�νουν σ�μερα οι ερευνητ�ς.

Αν οι �νθρωποι θεωρ�σουν τη ν�α τεχνολογ�α σαν υποκατ�στατο της εγκεφαλικ�ς επεξεργασ�ας   – σαν ηλεκτρονικο�ς εγκεφ�λους – � επιμε�νουν να επεξεργ�ζονται τις πληροφορ�ες με  συμβατικ� εργαλε�α και μεθ�δους, δεν θα τα καταφ�ρουν. Η σημεριν� IQ τους θα συρρικνωθε� και το παρ�δοξο φαιν�μενο της διαφορικ�ς χρ�σης της θα ενισχυθε� και θα επεκταθε�.

Στην δε�τερη περ�πτωση, η ν�α εποχ� της πληροφορ�ας θα γ�νει �νας εφι�λτης, σαν αυτ�ν που περιγρ�φει ο  Τζωρτζ  �ργουελ στο γνωστ� βιβλ�ο του «1984».

Ε�ναι �σως χρ�σιμο να θυμηθο�με �τι οι «πνευματικ�ς εργασ�ες ρουτ�νας», δεν ε�ναι �διες με αυτ�ς του παρελθ�ντος. Κ�τι που στο παρελθ�ν �ταν μ�α δ�σκολη, χρονοβ�ρος και υψηλο� κ�στος πνευματικ� εργασ�α ανθρ�πων και μ�λιστα σπουδασμ�νων, σ�μερα χ�ρη στην τεχνολογ�α, ε�ναι μ�α λειτουργ�α ρουτ�νας, που εκτελε�ται απ� μηχαν�ς ε�κολα, γρ�γορα και με αμελητ�ο   κ�στος.

Μακ�ρι η IQ των Ελλ�νων να γ�νει δεσπ�ζουσα και στον τομ�α �σκησης της εξουσ�ας.  

Μακ�ρι η νοημοσ�νη των ανθρ�πων της ν�ας εποχ�ς να εξελιχθε� κατ� το αισι�δοξο σεν�ριο.