�� �������������� ��������� ��� ��������� ��� ��� ����������� ������
��� ��������� �������
Η παν�λη, πιο γνωστ� ως πανο�κλα, ε�ναι μια απ� τις πιο επικ�νδυνες λοιμ�δης σωματικ�ς ασθ�νειες που στο παρελθ�ν προκ�λεσε το μαζικ� θ�νατο ανθρ�πων σε πολλ�ς χ�ρες.
Απ� τους μεγαλ�τερους λοιμο�ς πανο�κλας ε�ναι αυτ�ς που �πληξε την Ευρ�πη τον 14ο αι�να (1348 – 1350), στον οπο�ο υπολογ�ζεται �τι π�θανε το 40% του Ευρωπα�κο� πληθυσμο�.
Οι �νθρωποι την εποχ� εκε�νη, ο�τε την αιτ�α της πανο�κλας, ο�τε τον τρ�πο δημιουργ�ας και μετ�δοσης της γν�ριζαν. Θεωρο�σαν �τι ο λοιμ�ς �ταν η τιμωρ�α του Θεο� για τα αμαρτ�ματα τους.
Φυσικ� αιτ�α της πανο�κλας �ταν οι συνθ�κες διαβ�ωσης που το σ�στημα της φεουδαρχ�ας διασφ�λιζε στους ανθρ�πους καθ�ς και η καθεστηκυ�α δογματικ� αντ�ληψη που ε�χαν οι �νθρωποι για τα φυσικ� φαιν�μενα και τις ανθρ�πινες πρ�ξεις.
Για να προστατευθο�ν απ� το λοιμ� τ�τε οι πλο�σιοι φεουδ�ρχες, εφ�ρμοσαν �να σ�στημα εντελ�ς αντ�θετο της σημεριν�ς απομ�νωσης (καραντ�νας) των ασθεν�ν. Αντ� να απομονωθο�ν οι ασθενε�ς και να τους παρασχεθε� βο�θεια, κλε�στηκαν οι υγιε�ς και �χοντες πλο�τη και πολιτικ� δ�ναμη στους π�ργους τους για να μη μολυνθο�ν. Βλ�πετε αυτο� ε�χαν: μεγ�λες και �νετες κατοικ�ες που περιβ�λλονταν απ� τερ�στιους και ελεγχ�μενους χ�ρους, τρ�φιμα και παροχ� βασικ�ν προσωπικ�ν υπηρεσι�ν. Με τ�τοια προστασ�α η πλειον�τητα αυτ�ν δεν μολ�νθηκε απ� την πανο�κλα.
Για την προστασ�α του λαο� απ� τον λοιμ�, το κατεστημ�νο της εξουσ�ας εφ�ρμοσε μια πιο οικονομικ� και χρ�σιμη για τα συμφ�ροντα του μ�θοδο· �βγαλε στους δρ�μους μαστιγωτ�ς οι οπο�οι μαστ�γωναν σκληρ� τους απλο�ς ανθρ�πους για να εξαγνισθο�ν και �τσι να προστατευθο�ν απ� το λοιμ� που τους �στειλε σαν τιμωρ�α ο Θε�ς.
Σε πρ�τη φ�ση οι συν�πειες του λοιμο� για τους �χοντες οικονομικ� και πολιτικ� δ�ναμη, δεν �ταν σημαντικ�ς. Αντ�θετα οι συν�πειες στους ανθρ�πους της λα�κ�ς τ�ξεως �ταν τραγικ�ς. Ο λοιμ�ς σκ�τωσε το μισ� πληθυσμ� των ανθρ�πων αυτ�ς της τ�ξεως.
Κ�ποτε ο λοιμ�ς υποχ�ρησε αφο� προκ�λεσε βαρ�τατες απ�λειες στο λα� και πολ� μικρ�ς στην �ρχουσα τ�ξη,
�ταν π�ρασε η πανο�κλα οι π�ρτες των π�ργων �νοιξαν ξαν� για να μπουν εργατικ� χ�ρια και να καλλιεργ�σουν τη γη.
Τ�τε διαπιστ�θηκε �τι εργατικ� χ�ρια δεν υπ�ρχαν γιατ� τα περισσ�τερα τα θ�ρισε η πανο�κλα· η μαυροφορεμ�νη γυνα�κα με το μεγ�λο δρεπ�νι, �πως την απεικ�νισαν οι �νθρωποι εκε�νης της εποχ�ς.
Οι �νθρωποι της οικονομικ�ς και πολιτικ�ς εξουσ�ας τ�τε κατ�λαβαν �τι αν και ε�χαν γλιτ�σει απ� το λοιμ� κινδ�νευαν να πεθ�νουν απ� το λιμ�· απ� την πε�να αφο� η γη τους χωρ�ς εργατικ� χ�ρια δεν τους �δινε τροφ�.
�τσι για να επιβι�σουν αναγκ�στηκαν να βγουν απ� τα σαλ�νια, να ξεχ�σουν τις απασχολ�σεις με τις οπο�ες ε�χαν εξοικειωθε� και να π�νε στα χωρ�φια τους για να δουλ�ψουν οι �διοι τη γη. Σχηματ�στηκε τ�τε μ�α περ�εργη κατηγορ�α εργατ�ν που ε�χε τρυφερ� και �μαθα στη δουλει� χ�ρια, και φορο�σε δουλε�οντας στα χωρ�φια κρινολ�να και �λλα παν�κριβα πολυτελ� ρο�χα.
Η μικρ� �μως προσφορ� εργατικ�ν χερι�ν ε�χε και θετικ�ς συν�πειες· υποχρ�ωσε τους ανθρ�πους της οικονομικ�ς και πολιτικ�ς εξουσ�ας να βελτι�νουν την αμοιβ� και τις συνθ�κες εργασ�ας προκειμ�νου ο κ�θε �νας απ� αυτο�ς να προσελκ�σει περισσ�τερους εργ�τες. Παρ�λληλα η μεγ�λη ζ�τηση εργατικ�ν χερι�ν, �δωσε τη δυνατ�τητα στο λα� να επιλ�γει εργοδ�τες και να διεκδικε� καλλ�τερες αμοιβ�ς και συνθ�κες εργασ�ας.
�τσι η πανο�κλα ε�χε σαν μακροπρ�θεσμο αποτ�λεσμα τη βελτ�ωση της ζω�ς των απλ�ν ανθρ�πων και την επιτ�χυνση του ερχομο� της Αναγ�ννησης και του Ανθρωπισμο� της Ευρ�πης, που ως γνωστ� κορυφ�θηκε τον 15ο αι�να.
Το γεγον�ς �τι η δ�ση του μεσα�ωνα και η ανατολ� της Αναγ�ννησης �γινε στα τ�λη του 14ου αι�να, λ�γα χρ�νια δηλαδ� μετ� το λοιμ� της πανο�κλας , ενισχ�ει την �ποψη �τι τα κηρ�γματα των αξιωματο�χων της θρησκε�ας και των ουμανιστ�ν φιλοσ�φων, συν�βαλαν λιγ�τερο στην αναγ�ννηση της Ευρ�πης απ� �τι ο λοιμ�ς της πανο�κλας.
Η σημεριν� οικονομικ� κρ�ση και η ασθ�νεια της πανο�κλας
Η συσχ�τιση των μακροπρ�θεσμων συνεπει�ν της πανο�κλας και της οικονομικ�ς κρ�σης γ�νεται ε�κολη και προφαν�ς αν θεωρ�σουμε �τι η σημεριν� οικονομικ� κρ�ση κατ� β�θος ε�ναι τα συμπτ�ματα μιας λοιμ�δους ψυχικ�ς και πνευματικ�ς ν�σου.
Η ανακ�λυψη του ιο� αυτ�ς της λοιμ�δους ν�σου, το που δηλαδ�, π�τε και πως αυτ�ς αναπτ�χθηκε �χει �δη γ�νει και τα στοιχε�α ε�ναι αρκετ� γνωστ�, �χι μ�νο στους ειδ�μονες αλλ� και στους απλο�ς πολ�τες. Αναφορ� στο θ�μα αυτ� δεν θα αυξ�σει την ενημ�ρωση των πολιτ�ν γιατ� το �χουν οι �διοι γνωρ�σει και βι�σει.
Ενδιαφ�ρον �σως παρουσι�ζει το γεγον�ς �τι σε αντ�θεση με το λοιμ� της πανο�κλας που μ�λυνε μαζικ� τους απλο�ς ανθρ�πους, ο λοιμ�ς της οικονομικ�ς κρ�σης �χει μολ�νει μαζικ� τους ανθρ�πους της κ�θε μορφ�ς εξουσ�ας.
�μως παρ� τις ανωτ�ρω διαφορ�ς, η αντιμετ�πιση του ν�ου λοιμο� γ�νεται με τον �διο κατ� β�θος τρ�πο που εφαρμ�στηκε στο Μεσα�ωνα κατ� τον 14ου αι�να. Οι προσαρμογ�ς του τρ�που αυτο� στα δεδομ�να του 21ου αι�να, δεν τροποποιο�ν την στρατηγικ�, την φιλοσοφ�α του, αλλ� μ�νο την τακτικ� του.
Και σ�μερα οι �νθρωποι της οικονομικ�ς και πολιτικ�ς εξουσ�ας «κλε�νονται στους π�ργους τους» και ενισχ�ουν τις καταθ�σεις τους στο εξωτερικ�, για να προστατευθο�ν.
Ομο�ως, για την προστασ�α των απλ�ν ανθρ�πων βγ�καν ξαν� στους δρ�μους «μοντ�ρνοι μαστιγωτ�ς» που θα εξαγν�σουν το λα� απ� τις αμαρτ�ες του· απ� τις αμαρτ�ες που δεν �καναν ο λα�ς αλλ� οι �νθρωποι της εξουσ�ας.
Αν η θε�ρηση της οικονομικ�ς κρ�σης ως λοιμο� αποτελε� μια λογικ� και συμβατ� με την πρ�ξη προσ�γγιση, τ�τε τα μακροπρ�θεσμα αποτελ�σματα της σημεριν�ς οικονομικ�ς κρ�σης θα ε�ναι παρ�μοια με αυτ� της πανο�κλας του 14ου αι�να. Αυτ� θα συμβε� γιατ� η μ�νη διαφορ� που υπ�ρχει μεταξ� πανο�κλας και οικονομικ�ς κρ�σης, ε�ναι το ε�δος της λοιμ�δους ασθ�νειας· η μ�α ε�ναι σωματικ� και η �λλη ψυχικ� /πνευματικ�/ ηθικ� και επικ�νδυνη ασθ�νεια, που δεν αντιμετωπ�ζεται με εμβολιασμ�.
Απ� το δ�γμα της νομοτ�λειας της ιστορ�ας, δημιουργε�ται η πικρ� αλλ� β�βαια προσδοκ�α �τι τελικ� τα μακροπρ�θεσμα αποτελ�σματα της οικονομικ�ς κρ�σης θα ε�ναι η αναγ�ννηση του πολιτικο� και οικονομικο� συστ�ματος, ανεξ�ρτητα απ� τις θυσ�ες που θα υποβληθε� ο λα�ς
Μακ�ρι οι �νθρωποι που σ�μερα ασκο�ν πολιτικ� και οικονομικ� εξουσ�α να πιστ�ψουν στο δ�γμα της ιστορ�ας και να βοηθ�σουν �στε να πραγματοποιηθε� το συντομ�τερο και με τις μικρ�τερες θυσ�ες αυτ� που με νομοτελειακ� βεβαι�τητα τελικ� θα πραγματοποιηθε�.
Μακ�ρινα να πραγματοποιηθε� η ουσιαστικ� και �χι βερμπαλιστικ� Αναγ�ννηση του πολιτικο� και οικονομικο� συστ�ματος της Χ�ρας μας..
|