 |
|
� ����� ��� ����������������� ��� �� ������ ��� ������ �����������
��� ������� �������
Εισαγωγ�
Το δοκ�μιο αποτελε� πρωτ�στως μια απ�πειρα να σκιαγραφηθε� και να καταδειχθε� σε �λη της την �κταση η προ�ο�σα παρακμ� του κοινοβουλευτικο� συστ�ματος, η οπο�α αυτ� καθαυτ� συνιστ� και το ισχυρ�τερο επιχε�ρημα για την αν�δειξη του αιτ�ματος της �μεσης δημοκρατ�ας. Απευθυν�μενοι στον πολ�τη ως �χει κι �χι �πως θα �πρεπε να �χει, επιχειρο�με, με �ρους κοιν�ς λογικ�ς κι αποφε�γοντας, κατ� το δυνατ�ν, την παγ�δα της θεωρητικολογ�ας και του ακαδημα�σμο�, να δημιουργ�σουμε τους �ρους εν�ς ανοιχτο� κι απροσχημ�τιστου προβληματισμο� π�νω στο ζ�τημα της χρεοκοπ�ας της �μμεσης, αντιπροσωπευτικ�ς δημοκρατ�ας και της οριακ�ς πλ�ον αν�γκης για �να σταδιακ� π�ρασμα στην �μεση εκδοχ� της. Μια εκδοχ� που θα αφορμ�ται μεν απ� το αξεπ�ραστο μ�χρι σ�μερα αθηνα�κ� παρ�δειγμα, αλλ� δε μπορε� παρ� να αποτελ�σει μια ν�α πραγματικ�τητα, εφ�σον συνθ�κες και δεδομ�να ε�ναι πλ�ον τελε�ως διαφορετικ�. Απ� τη μικρ� κοινωνικ� κλ�μακα της π�λης – κρ�τους �χουμε περ�σει στη μεγ�λη κλ�μακα του �θνους – κρ�τους και των μεγ�λων υπερεθνικ�ν σχηματισμ�ν κι απ� την αυτ�ρκη οικονομ�α της απ�λυτα εξαρτημ�νης εργασ�ας (δουλε�α) στην παγκοσμιοποιημ�νη οικονομ�α της αυτοματοποιημ�νης εργασ�ας. Κοιν� συνισταμ�νη των δ�ο τ�πων κοινων�ας ε�ναι η δυνατ�τητα ευρε�ας παροχ�ς μ�ρφωσης κι ενημ�ρωσης αφεν�ς κι αποδ�σμευσης ελε�θερου χρ�νου αφετ�ρου, στοιχε�α που ε�ναι ικαν� να εξασφαλ�σουν στον πολ�τη την ευχ�ρεια της �μεσης και καθημεριν�ς εμπλοκ�ς του στη διαχε�ριση των δημ�σιων υποθ�σεων.
Αυτ� που μ�χρι σ�μερα θεωρο�ταν εμπ�διο για την εφαρμογ� των αμεσοδημοκρατικ�ν δομ�ν, δηλαδ� η μεγ�λη �κταση κι ο μεγ�λος πληθυσμ�ς των σ�γχρονων κοινωνι�ν, α�ρεται απ� την επαναστατικ� πρ�οδο της τεχνολογ�ας των επικοινωνι�ν. Το κ�ριο επιχε�ρημα των υποστηρικτ�ν του κοινοβουλευτικο� συστ�ματος �χει καταπ�σει και το μοναδικ� σημαντικ� εμπ�διο για την �ναρξη μιας διαδικασ�ας μετ�βασης προς την �μεση, και μ�νη γν�σια, δημοκρατ�α ε�ναι η προκατ�ληψη. Ο πολ�της χρει�ζεται να πιστ�ψει εκ ν�ου στον εαυτ� του. Κι αυτ� απαιτε� βαθι� κι εκτεταμ�νη θεωρητικ� εργασ�α. �πως θα προσπαθ�σουμε να δε�ξουμε, απαιτε� �ναν ν�ο Διαφωτισμ�. �δη τις τελευτα�ες δ�ο δεκαετ�ες, μετ� την κατ�ρρευση του υπαρκτο� σοσιαλισμο� και με ραγδα�α κλιμακο�μενη την πορε�α εκφυλισμο� του ισχ�οντος συστ�ματος, �χουν κατατεθε� διεθν�ς σημαντικ� κε�μενα, ενδιαφ�ρουσες ιδ�ες κι εφαρμ�σιμες προτ�σεις προς την κατε�θυνση της �νταξης του πολ�τη, ως ενεργο� κι �χι απλ� νομιμοποιητικο� παρ�γοντα, στη λειτουργ�α του πολιτικο� συστ�ματος. Το αν� χε�ρας δοκ�μιο επιχειρε� να αποτελ�σει μια ακ�μη μικρ� συμβολ�, με την ελπ�δα �τι σ�ντομα οι φων�ς θα πολλαπλασιαστο�ν, οι ιδ�ες θα πληθ�νουν κι οι προτ�σεις θα αρχ�σουν να γ�νονται πρ�ξη.
Ε�ναι ισχυρ� η πεπο�θησ� μας �τι η ν�α διαχωριστικ� γραμμ� στο πολιτικ� σκηνικ� της μεταβιομηχανικ�ς, μετανεωτερικ�ς εποχ�ς θα ε�ναι αυτ� που θα χωρ�ζει εκε�νους που τ�σσονται υπ�ρ της διατ�ρησης της ν�θας δημοκρατ�ας της αντιπροσωπευτικ�τητας (φιλελε�θεροι και σοσιαλδημοκρ�τες) απ� αυτο�ς που επιθυμο�ν την προ�θηση και τη σταδιακ� εμπ�δωση των αρχ�ν και των διαδικασι�ν της �μεσης δημοκρατ�ας. Αυτ�, μεταξ� �λλων, σημα�νει πως ο κ�σμος της σημεριν�ς, αποσβολωμ�νης απ� τις εξελ�ξεις, αριστερ�ς - το π�λαι ποτ� δηλαδ� προοδευτικ� κομμ�τι της κοινων�ας - καλε�ται να βγει απ� την αμηχαν�α στην οπο�α τον �χει οδηγ�σει η αποτυχ�α του σοσιαλιστικο� προτ�γματος και να προτ�ξει το α�τημα της �μεσης δημοκρατ�ας, για να επανασυνταχθε� με την πρ�οδο και να επανανοηματοδοτ�σει αξ�ες κι ιδανικ�, �πως η ισ�τητα, η ελευθερ�α κι η δικαιοσ�νη, που στις παρο�σες συνθ�κες τε�νουν να καταστο�ν �δεια πουκ�μισα. Ωστ�σο, το α�τημα αυτ� ε�ναι τ�σο ισχυρ� και τ�σο γερ� θεμελιωμ�νο στην Ιστορ�α που πολ� γρ�γορα μπορε� να ξεπερ�σει τα ταξικ�, τα γεωγραφικ�, τα τρ�χοντα πολιτικ� και κ�θε �λλου ε�δους �ρια και να γ�νει υπ�θεση των απανταχο� ευαισθητοποιημ�νων, σκεπτ�μενων και δραστ�ριων πολιτ�ν.
Οι πολ�τες, εξ�λλου, θα ε�ναι αυτο� που σε κ�θε περ�πτωση θα αποφασ�ζουν τ�σο για τις διαδικασ�ες και το χαρακτ�ρα του αμεσοδημοκρατικο� πολιτε�ματος �σο και για την εξ�λιξ� του μ�σα στο χρ�νο, επιβεβαι�νοντας �τσι στην πρ�ξη την πεμπτουσ�α του που δεν ε�ναι �λλη απ� την πραγματικ� κυριαρχ�α του δ�μου. Για αυτ� ακριβ�ς και στο παρ�ν κε�μενο αποφε�γουμε συστηματικ� να προκαταλ�βουμε τον πολ�τη, προτε�νοντας κανονιστικ� σχ�ματα και τελολογικ�ς θεωρ�ες, που απ� τη φ�ση τους αντιφ�σκουν προς την �ννοια της δημοκρατ�ας. Αποκλειστικ�ς σκοπ�ς μας ε�ναι να τροφοδοτ�σουμε την π�ντα ανοιχτ� συζ�τηση για τη δημοκρατ�α και προσδοκ�α μας η συζ�τηση αυτ� να π�ρει κ�ποια στιγμ� κοινωνικ�ς διαστ�σεις και να γ�νει ο κινητ�ριος μοχλ�ς μιας ευρε�ας αλλαγ�ς, που θα απαγκιστρ�σει το πολ�τευμα απ� τον αφ�σικο εναγκαλισμ� των π�σης φ�σεως πλουτοκρατ�ν, των επαγγελματι�ν πολιτικ�ν, των κομματικ�ν ιεραρχι�ν, των αδ�στακτων καναλαρχ�ν, των εξαρτημ�νων δικαστ�ν, των εξουσιομαν�ν συνδικαλιστ�ν, των δημοκ�πων δημοσκ�πων και των μαται�δοξων διανοουμ�νων.
Ο Βαγγ�λης Κ�λιοσης σπο�δασε Ιστορ�α και εργ�ζεται ως φιλ�λογος στη δημ�σια δευτεροβ�θμια εκπα�δευση. �χει εκδ�σει μια ποιητικ� συλλογ� ("Ακροβασ�ες", Εκδ�σεις �ψιλον, 1991), μια συλλογ� διηγημ�των ("�μηρος ετα�ρας", Εκδ�σεις Καστανι�τη, 1997), �να μυθιστ�ρημα ("Και τ�ρα τι θα γ�νουμε χωρ�ς τρομοκρ�τες, Εκδ�σεις Καστανι�τη, 2006). Επ�σης, �χει συγγρ�ψει σχολικ� βοηθ�ματα για τα μαθ�ματα της Φιλοσοφ�ας και της Ιστορ�ας. Ε�ναι μ�λος του Συνδ�σμου των Φ�λων της ΨΑΔ
|