�������� ��� ���� ���� �������� ����������

��� ��������� �������

Στην «ν�α Ιστοσελ�δα αν�λυσης και γν�μης» STATESMEN.gr δημοσιε�θηκε �ρθρο του   PhD Οικονομολ�γου και ερασιτ�χνη μελετητ� της αρχαιοελληνικ�ς  Ιστορ�ας Γι�ννη Καμ�ρα με τ�τλο «Πολιτικ� και �θος στην Ελλ�δα»

Το �ρθρο αναφ�ρεται σε απ�σπασμα απ� το κεφ�λαιο «Πολιτικ� και ηθικ� παρακμ� της Αθηνα�κ�ς Δημοκρατ�ας» του συγγρ�μματος  του αε�μνηστου καθηγητο�  του Πανεπιστημ�ου Αθην�ν Απ. Β. Δασκαλ�κη, «Συμπληρ�ματα αρχα�ας Ιστορ�ας».  Στο κεφ�λαιο αυτ� παρουσι�ζονται τα γεγον�τα παρακμ�ς της Αθηνα�κ�ς Δημοκρατ�ας απ� τα μ�σα μ�χρι το τ�λος του 4^ου αι�να π.Χ..

Διαβ�στε το �ρθρο με τα ενδιαφ�ροντα ιστορικ� στοιχε�α στο σ�νδεσμο :

http://www.statesmen.gr/2836/politiki/politics-ethos-in-greece_23-07-2010.html

Τα αναφερ�μενα �μως στοιχε�α,  αν δεν συνοδε�ονται και απ� κ�ποια �λλα σχετικ� με το θ�μα στοιχε�α, δημιουργο�ν σοβαρ� κ�νδυνο να θεωρηθο�ν, σαν αποδε�ξεις της κυκλοφορο�σης �ποψης �τι η �μεση Δημοκρατ�α του Κλεισθ�νη, �ταν �να αναποτελεσματικ� και αν�θικο πολ�τευμα. Δημιουργο�ν σοβαρ� κ�νδυνο να οδηγ�σουν στο συμπ�ρασμα �τι «η «ηθικ� και πολιτικ� παρακμ� της Αθηνα�κ�ς Δημοκρατ�ας»  αποτελε� ενδογεν�ς χαρακτηριστικ� του πολιτε�ματος της �μεσης δημοκρατ�ας, και συνεπ�ς  η ελπ�δα εξ�δου απ� την σημεριν� πολιτικ� κρ�ση με  διε�ρυνση των σημεριν�ν δημοκρατι�ν προς τις αρχ�ς της �μεσης δημοκρατ�ας ε�ναι ουτοπικ� και επικ�νδυνη.

Δεν �χουμε ο�τε την πρ�θεση ο�τε τη δυνατ�τητα να αμφισβητ�σουμε τα στοιχε�α του αε�μνηστου καθηγητο�. Θ�λουμε μ�νο να εκφρ�σουμε την �ποψη �τι για να βγ�λει ο αναγν�στης �να αξι�πιστο συμπ�ρασμα πρ�πει �κτος απ� τα προαναφερθ�ντα στοιχε�α του �ρθρου, να συνεκτιμ�σει και τα ακ�λουθα  λογικ� και ιστορικ� στοιχε�α:

(1)   Ο 4^ος π.Χ  αρχ�ζει την 1^η Ιανουαρ�ου του 400 π.Χ και τελει�νει την 31^η Δεκεμβρ�ου του 301. Το 322 �μως – δηλαδ� 23 χρ�νια πριν απ� το τ�λος του 4^ου αι�να - ο στρατηγ�ς των Μακεδ�νων Αντ�πατρος, που ν�κησε τους Αθηνα�ους και τους συμμ�χους των στο Λαμιακ� Π�λεμο, υποχρ�ωση τους Αθηνα�ους να καταργ�σουν το δημοκρατικ� τους πολ�τευμα και να εγκαθιδρ�σουν �να ολιγαρχικ� καθεστ�ς. Για το λ�γο αυτ�, το �τος 322 αυτοκτονε� ο μεγ�λος υποστηρικτ�ς της Δημοκρατ�ας Δημοσθ�νης, ο οπο�ος    κατανοο�σε �τι η εξουσ�α των ολ�γων  ε�κολα θα ελ�γχονταν  απ� τον Αντ�πατρο εν� των πολλ�ν �χι.

(2)    Στην πραγματικ�τητα η ουσιαστικ� κατ�ρρευση της Δημοκρατ�ας �ρχισε το 338 π.Χ  �ταν  οι Αθηνα�οι νικ�θηκαν απ� τους Μακεδ�νες στη μ�χη της Χαιρ�νειας. Αυτ� σημα�νει �τι 39 χρ�νια πριν απ� το τ�λος του 4^ου αι�να Το πολ�τευμα της Αθηνα�κ�ς  Δημοκρατ�ας ε�χε ουσιαστικ� πεθ�νει.   

(3)   Για να υπ�ρχουν αξι�πιστα συμπερ�σματα για το �θος και την αποτελεσματικ�τητα εν�ς πολιτε�ματος, πρ�πει να συνεκτιμηθο�ν,  τ�σο  φαιν�μενα παρακμ�ς (εδ� αναφ�ρονται χωρ�ς ακριβ� χρονικ� προσδιορισμ�), �σο και «φαιν�μενα ακμ�ς». Στα ακ�λουθα αναφ�ρουμε μερικ� φαιν�μενα ακμ�ς που συν�βησαν τον 4^ο αι�να στην Αθηνα�κ� Δημοκρατ�α: Μεσουρ�νηση των ιδε�ν του Πλ�τωνα και της Ακαδημ�ας του –Μετακ�νηση του Αριστοτ�λη στην Αθ�να και λειτουργ�α του Λυκε�ου του – Παρουσ�α σημαντικ�ν προσωπικοτ�των της φιλοσοφ�ας, της πολιτικ�ς και των καλ�ν τεχν�ν  (Ισοκρ�της, Διογ�νης, Δημοσθ�νης, Πραξιτ�λης) . Τα φαιν�μενα αυτ� ακμ�ς συνιστο�ν στοιχε�ο του μεγαλ�τερου πολιτισμο� του κ�σμου. Συνεπ�ς τυχ�ν συμπ�ρασμα για πολιτικ� και ηθικ� παρακμ� του πολιτε�ματος κατ� τον 4^ο αι�να δεν ανταποκρ�νεται προς την ιστορικ� αλ�θεια και αποτελε� �να συμπ�ρασμα με αντ�φαση και παραλογισμ�.

(4)   Ε�ναι αυτον�ητο �τι σε κ�θε πολ�τευμα υπ�ρχουν πλεονεκτ�ματα αλλ� και μειονεκτ�ματα. �τσι, απ�ψεις για φαιν�μενα ακμ�ς και παρακμ�ς της Αθηνα�κ�ς Δημοκρατ�ας, �χουν γραφτε� σε βιβλ�α πολλ�ν Ελλ�νων  και Ξ�νων μελετητ�ν της αρχα�ας Ελλ�δας. Στα περισσ�τερα �μως απ� αυτ� το τελικ� συμπ�ρασμα ε�ναι, �τι τα φαιν�μενα ακμ�ς υπερισχ�ουν των φαινομ�νων παρακμ�ς. Ενδεικτικ� αναφ�ρουμε τα βιβλ�α: Αθηνα�κ� δημοκρατ�α του Μ. Σακελλαρ�ου  (Πανεπιστημιακ�ς Εκδ�σεις Κρ�της 2000)  - ΠΛΑΤΩΝ του Ο�ρλιχ φον Βιλ�μοβιτς ( Εκδ�σεις Κ�κτος 2005) – Ο πολιτισμ�ς της Αρχα�ας Ελλ�δος, του Μωρ�ς Κρουαζ� της Γαλλικ�ς Ακαδημ�ας  (εκδ�σεις Γκοβοστης)

�χουμε την �ποψη �τι με την συνεκτ�μηση και των προαναφερθ�ντων στοιχε�ων οι αναγν�στες της «Πολιτικ�ς και ηθικ�ς παρακμ�ς της Αθηνα�κ�ς Δημοκρατ�ας» θα οδηγηθο�ν σε πιο ορθολογικ� και δ�καια συμπερ�σματα για το πολ�τευμα που δημιο�ργησε τον μεγαλ�τερο Πολιτισμ�· για το πολ�τευμα της �μεσης Δημοκρατ�ας του Κλεισθ�νη.