���� ��� �������� New Deal
��� ��������� �������
Το New Deal του προ�δρου των ΗΠΑ Ρο�σβελτ
Η παγκ�σμια οικονομικ� κρ�ση του 1929 – 1930 �πληξε �λες τις Χ�ρες. Πολ� περισσ�τερο �μως �πληξε τις ΗΠΑ, �που οι επιχειρ�σεις, οι τρ�πεζες και τα εργοστ�σια �κλειναν το �να μετ� το �λλο. Οι �νθρωποι στις ΗΠΑ βρ�θηκαν χωρ�ς δουλει�, χωρ�ς π�ρους επιβ�ωσης με αποτ�λεσμα να ακολουθ�σει πε�να, απ�γνωση και εγκληματικ�τητα· η επιβ�ωση των ανθρ�πων, ως γνωστ�, ε�ναι υπερ�νω νομικ�ν και ηθικ�ν καν�νων.
Μ�χρι τ�τε οικονομολ�γοι και απλο� �νθρωποι π�στευαν πως ο μ�νος δρ�μος για να ορθοποδ�σει μια οικονομ�α, �ταν να περιορ�σουμε τις δαπ�νες μας και να εργασθο�με περισσ�τερες �ρες με μικρ�τερη αμοιβ�. Με την αυξημ�νη παραγωγ� και τον περιορισμ� των δαπαν�ν θα δημιουργε�το περ�σσευμα για επενδ�σεις, που θα με�ωναν την ανεργ�α και θα α�ξαναν την παραγωγ� και την καταν�λωση. Ας μη ξεχν�με �τι επενδ�σεις χωρ�ς καταν�λωση των προ��ντων τους αποτελο�ν αδρανε�ς επενδ�σεις καταδικασμ�νες σε θ�νατο.
Την εποχ� εκε�νη ο γνωστ�ς �γγλος οικονομολ�γος και μαθηματικ�ς Κ�ινς ( John Maynard Keynes, 1883 - 1946), υποστ�ριξε �τι η αν�ρθωση μιας οικονομ�ας δεν μπορε� να στηριχθε� μ�νο στον περιορισμ� των δαπαν�ν και της αμοιβ�ς της εργασ�ας, αλλ� πρ�πει, κυρ�ως, να στηριχθε� στην α�ξηση της καταν�λωσης που με τη σειρ� της δημιουργε� ενεργ�ς επενδ�σεις, ν�ες θ�σεις εργασ�ας, α�ξηση της καταν�λωσης, ν�ες ενεργ�ς επενδ�σεις, κ.ο.κ. Ε�ναι χαρακτηριστικ� �τι, για λ�γους �μφασης, υποστηρ�χθηκε �τι οι Κυβερν�σεις �πρεπε να πληρ�νουν τους �νεργους να ανο�γουν λ�κκους και να τους κλε�νουν προκειμ�νου να δημιουργηθε�, απασχ�ληση, καταν�λωση και πνε�μα δημιουργικ�ς αισιοδοξ�ας.
Φα�νεται πως ο Κ�ινς, εκτ�ς απ� τα θ�ματα της οικονομ�ας, γν�ριζε �ριστα την αξ�α του Ελληνικο� αποφθ�γματος: «Αργ�α μ�τηρ π�σης κακ�ας»
Ο μεγ�λος δημοκρ�της Ρο�σβετ αντιλαμβ�νεται την αξ�α των ιδε�ν του Κ�ινς και τις χρησιμοποιε� για να σχεδι�σει �να πρ�γραμμα εργασ�ας των αν�ργων �χι β�βαια για να ανο�γουν και κλε�νουν λ�κκους αλλ� για εκτελο�ν �ργα εξυπηρ�τησης των πολλ�ν.
Το πρ�γραμμα αυτ� του Ρο�σβελτ ε�ναι γνωστ� ως New Deal (Ν�ο Πρ�γραμμα, Ν�α Συμφων�α) και σ�μερα αποτελε� �χι απλ� �να αποδεκτ� δ�γμα, αλλ� �να δ�γμα κατοχυρωμ�νο συνταγματικ� σε π�ρα πολλ� κρ�τη.
Τα βασικ� χαρακτηριστικ� του New Deal
Το πρ�γραμμα του Ρο�σβελτ εν�σχυσης της καταν�λωσης, το οπο�ο αν�ρθωσε την ημιθαν� οικονομ�α των ΗΠΑ, ε�χε τους εξ�ς βασικο�ς στ�χους:
(1) Διασφ�λιση εργασ�ας στους αν�ργους και �χι απλ� χορ�γηση επιδομ�των ανεργ�ας.
(2) Περιορισμ� των �σκοπων και αν�θικων δαπαν�ν (σπατ�λες) και �χι �λων ανεξαιρ�τως των δαπαν�ν.
(3) Κατ�ργηση των αν�θικων και παρασιτικ�ν αμοιβ�ν των ολ�γων, και εν�σχυση της αμοιβ�ς της εργασ�ας των πολλ�ν.
(4) Δημιουργ�α θ�σεων εργασ�ας σε τομε�ς παραγωγικο�ς. Ας σημειωθε� �τι η επιλογ� παραγωγικ�ν τομ�ων �ταν τ�τε �να ε�κολο πρ�βλημα γιατ� οι οικονομ�ες αποτελο�σαν «κλειστ� συστ�ματα», εν� σ�μερα «ανοικτ�». Οι �νθρωποι των θετικ�ν επιστημ�ν γνωρ�ζουν πολ� καλ� π�σο δυσκολ�τερη ε�ναι η εκτ�μηση της συμπεριφορ�ς εν�ς ανοικτο� συστ�ματος σε σ�γκριση με εκε�νη του κλειστο� (πχ κλειστ� και ανοικτ� θερμοδυναμικ� συστ�ματα).
(5) Διαπραγμ�τευση/Συμφων�α με τα συνδικ�τα των εργαζομ�νων, για στ�ριξη της υλοπο�ησης του προγρ�μματος. Ας σημειωθε� �τι τα συνδικ�τα τ�τε λειτουργο�σαν ως εκπρ�σωποι των εργαζομ�νων και �χι ως παραρτ�ματα των πολιτικ�ν κομμ�των.
Το New Deal του σημερινο� πολιτικο� συστ�ματος και οι στρεβλ�σεις του
Στη Χ�ρα μας, οι στ�χοι του New Deal και οι ιδ�ες του Κ�ινς στρεβλ�θηκαν β�ναυσα απ� το ισχ�ον πολιτικ� σ�στημα. Η στρ�βλωση περιγρ�φεται �ριστα με τη γνωστ� λα�κ� παροιμ�α: «Ε�παν του λωλο� να βρ�ξει και αυτ�ς χι�νισε» για να μη αναφ�ρω την πιο γνωστ� διατ�πωση της.
Στο βωμ� της κατ�κτησης και διατ�ρησης της εξουσ�ας – και �χι της �σκησης της εξουσ�ας - �γιναν οι εξ�ς στρεβλ�σεις :
(1) Διασφαλ�στηκε στους ψηφοφ�ρους/πολ�τες αντ� παροχ�ς παραγωγικ�ς εργασ�ας «διορισμ�ς στο δημ�σιο τομ�α», που σε μεγ�λο ποσοστ� ισοδυναμο�σαν με �εργες παροχ�ς . Οι �εργες αυτ�ς παροχ�ς ενισχ�θηκαν περαιτ�ρω με την χορ�γηση αναπηρικ�ν συντ�ξεων σε υγιε�ς (πχ οδηγ�ς σχολικο� λεωφορε�ου �παιρνε αναπηρικ� σ�νταξη για σημαντικ� απ�λεια ορ�σεως) και με την χορ�γηση παραλ�γων επιδομ�των (πχ επ�δομα εγκα�ρου προσ�λευσης). Στα πλα�σια του ελληνικο� New Deal, οι πολ�τες �παψαν να επιδι�κουν να εργασθο�ν και επιδ�ωκαν μ�νο να διοριστο�ν στο δημ�σιο τομ�α.
(2) Η παραγωγικ� εργασ�α, ιδια�τερα στο δημ�σιο τομ�α, �χι μ�νο δεν αμε�φθηκε, αλλ� στην ουσ�α τιμωρ�θηκε αφο� οι διευθυντικ�ς θ�σεις και οι υψηλ�ς αμοιβ�ς �ταν αποκλειστικ� παροχ� της πολιτικ�ς εξουσ�ας, προς τους στυλοβ�τες/ οπαδο�ς των πολιτικ�ν κομμ�των.
(3) Οι τομε�ς εν�σχυσης και χρηματοδ�τησης των επενδ�σεων, δεν επελ�γησαν με κριτ�ριο την εξυπηρ�τηση και ωφ�λεια των πολιτ�ν, αλλ� με κριτ�ριο την εξυπηρ�τηση και την ωφ�λεια των πολιτικ�ν και των βολεμ�νων φ�λων τους, τουλ�χιστον για �να σημαντικ� αριθμ� περιπτ�σεων.
(4) Ο συνδικαλισμ�ς τ�λος �παψε να εκπροσωπε� τα συμφ�ροντα των εργαζομ�νων και εκπροσωπο�σε τα συμφ�ροντα των κομμ�των· �γινε το τμ�μα των κομμ�των με τη μεγαλ�τερη ισχ� και τον ισχυρ�τερο λ�γο μ�σα στο κ�μμα. Οι συνδικαλιστ�ς τ�ρα κ�νουν καρι�ρα ως πολιτικο�· γ�νονται υπουργο� και υψηλ�βαθμα στελ�χη της διο�κησης ( πρ�εδροι. αντιπρ�εδροι, σ�μβουλοι)
Αυτ�ς οι στρεβλ�σεις �πως �ταν επ�μενο οδ�γησαν σε με�ωση της παραγωγ�ς και σε α�ξηση των δαπαν�ν ιδ�ως του δημ�σιου τομ�α. Το �νοιγμα μεταξ� παραγωγ�ς και καταν�λωσης �ρχισε να καλ�πτεται με δανεικ�, που με γεωμετρικ� πρ�οδο α�ξαναν χρ�νο με τον χρ�νο.
Η 5η και 6η φ�σης μιας Οικονομικ�ς Καταστροφ�ς
Η πορε�α προς την καταστροφ� της οικονομ�ας μιας χ�ρας, �πως την βλ�πει �νας απλ�ς πολ�της, περιλαμβ�νει τις ακ�λουθες φ�σεις:
(1) Μεγ�λη, �εργη, διακριτικ� και αν�θικη αμοιβ� των ολ�γων που κατ� β�θος δ�δεται απ� τους πολλο�ς.
(2) Μικρ�, �εργη, διακριτικ�, και αν�θικη αμοιβ� κ�ποιου – ουσιαστικ� μικρο� - ποσοστο�, που χορηγε�ται απ� τους ολ�γους της εξουσ�ας, αφ’ εν�ς για να δικαιολογ�σει τις μεγ�λες αμοιβ�ς τους, αφ’ ετ�ρου για να δημιουργ�σει μια τ�ξη « πατρικ�ων», που θα τους στηρ�ξει. Συν�θως οι φ�σεις (1) και (2) αναπτ�σσονται παρ�λληλα.
(3) Κατακ�ρυφη με�ωσης της παραγωγ�ς και των εξαγωγ�ν και καταφυγ� στο δανεισμ� για τη διατ�ρηση της καταν�λωσης, ουσιαστικ� της καταν�λωσης των ολ�γων της εξουσ�ας και των πατρικ�ων τους.
(4) Διαπ�στωση απ� τους επαγγελματ�ες �/και τοκογλ�φους δανειστ�ς, �τι υπ�ρχει μεγ�λος κ�νδυνος να ισχ�σει η φυσικ� αρχ�, «ου δ�νασαι λ�βειν παρ� του μη �χοντος», και �ρνηση δανεισμο� της χ�ρας. Το μ�λημα των δανειστ�ν τ�ρα δεν ε�ναι να βγ�λουν χρ�ματα απ� τα κεφ�λαια τους, αλλ� να σ�σουν τα κεφ�λαια τους.
(5) Εξαφ�νιση απ� το προσκ�νιο αυτ�ν που ασκο�ν � αρκο�σαν την εξουσ�α, γιατ� αυτ� το «λειτο�ργημα» μ�νο ευθ�νες – καμι� φορ� �δικες και υπερβολικ�ς - τους φορτ�νει και �χι παχυλ�ς αμοιβ�ς.
(6) Καταφυγ� των απλ�ν ανθρ�πων – �χι της πολιτε�ας - σε εξαγωγ�ς «εργατικ�ν χειρ�ν» προκειμ�νου να επιβι�σουν, τ�σο αυτο� που φε�γουν , �σο και αυτο� που μ�νουν στην ερειπωμ�νη χ�ρα.
Παραδε�γματα �παρξης αυτ�ς της νομοτελειακ�ς εξ�λιξης, υπ�ρχουν αρκετ�. Οι πολ�τες σ�γουρα τα γνωρ�ζουν γιατ� τα βλ�πουν καθημεριν� στα πρ�σωπα των φτωχ�ν μεταναστ�ν .
Η Οικονομ�α συν�θως ξαναγεννι�ται με τον καιρ� απ� τους, ξενιτεμ�νους και μη, εργαζ�μενους.
Οι απλο� πολ�τες ξ�ρουν καλ� σε ποια φ�ση βρ�σκεται σ�μερα η οικονομ�α μας και ποια θα ε�ναι η επ�μενη, αν δεν ακυρωθο�ν – �γκαιρα και δραστικ� - οι αιτ�ες που την �φεραν στη σημεριν� κατ�σταση.
Για �να ν�ο ελληνικ� New Deal.
Για να αντιμετωπισθε� η οικονομικ� κρ�ση που δι�ρχεται σ�μερα η χ�ρα μας, χρει�ζεται να σχεδιασθε� και, κυρ�ως, να υλοποιηθε� �να πρ�γραμμα με στ�χους και βασικ� χαρακτηριστικ� σαν αυτ� του αυθεντικο� New Deal. Χρει�ζεται �να πρ�γραμμα, που αφ’ εν�ς θα διορθ�σει τις υπ�ρχουσες σε νοοτροπ�ες και πρακτικ�ς στρεβλ�σεις, αφ’ ετ�ρου θα επιλ�ξει αυτο�ς τους τομε�ς για να αν�πτυξη, που θα μπορο�ν να επιβι�σουν στις ν�ες ανταγωνιστικ�ς συνθ�κες, που μετασχημ�τισαν τις οικονομ�ες απ� κλειστ� σε ανοιχτ� συστ�ματα.
Το τελευτα�ο σημα�νει �τι η χ�ρα μας καλε�ται να αντιμετωπ�σει �να δυσκολ�τερο πρ�βλημα απ� αυτ� των ΗΠΑ του 1929 – 1930.
Οι κρισιμ�τεροι «κ�μβοι» αυτο� του προβλ�ματος, δεν ε�ναι μ�νο τα υψηλ� επιτ�κια με τα οπο�α πρ�πει να δανεισθε� η χ�ρα μας, ο�τε ο σχεδιασμ�ς εν�ς ορθολογικο� προγρ�μματος αν�πτυξης στο ν�ο ανοικτ� σ�στημα οικονομ�ας. Ο κρισιμ�τερος κ�μβος ε�ναι η υπ�ρβαση των δικαιολογημ�νων και αδικαιολ�γητων αντιδρ�σεων των πολιτικ�ν και πολιτ�ν, που εθ�στηκαν στις προαναφερθε�σες νοοτροπ�ες και πρακτικ�ς.
Το 1930 ο Ρο�σβελτ π�τυχε να υλοποι�σει �να ορθολογικ� New Deal στηριζ�μενος στους αντιπροσ�πους των εργαζομ�νων.
Τ�τοια στ�ριξη �μως ε�ναι απ�θανο να δοθε� σ�μερα στον Γε�ργιο Παπανδρ�ου � στον Αντ�νη Σαμαρ� � σε οπο�ον πολιτικ� θα θελ�σει να υλοποι�σει �να τ�τοιο πρ�γραμμα που απαιτε� �κθυμη αποδοχ� θυσι�ν απ� τους πολ�τες. Ο λ�γος ε�ναι φανερ�ς. Κ�τι τ�τοιο θα σ�μαινε �τι το �διο το πολιτικ� σ�στημα πρ�πει να γκρεμ�σει αυτ� που το στηρ�ζουν· πρ�πει να θυσι�σει τα παιδι� του.
Η προσπ�θεια �μως αυτ� θ�λει μεγ�λη αρετ�, τ�λμη, και αν�ληψη υψηλο� ρ�σκου γιατ� , ε�ναι περ�που β�βαιο, �τι σε μια τ�τοια περ�πτωση, «θα σηκωθο�ν τα π�δια να χτυπ�σουν το κεφ�λι»· τα π�δια που δημιο�ργησε το �διο το κεφ�λι.
Τα κ�μματα σ�μερα για να επιβι�σουν δεν στηρ�ζονται σε πολ�τες αλλ� σε οπαδο�ς· σε οπαδο�ς, που να μπορο�ν – �πως αυτο� των ΜΜΕ - να χειραγωγο�ν τους πολ�τες.
Πως ε�ναι δυνατ� να υπερβο�με αυτ� τη σοβαρ� δυσχ�ρεια ;
Υπ�ρχει τρ�πος στ�ριξης εν�ς ν�ου ελληνικο� New Deal ;
Ο μοναδικ�ς τρ�πος για να υλοποιηθε� �να τ�τοιο εγχε�ρημα ε�ναι να καταφ�γει η συμβατικ� εξουσ�α των πολιτικ�ν στην ουσιαστικ� εξουσ�α των πολιτ�ν· μοναδικ�ς τρ�πος ε�ναι να μετασχηματισθε� σε πρ�ξη η βερμπαλιστικ� διακ�ρυξη τους: «αφ�ντης ε�ναι ο λα�ς».
Οι ιδ�ες περ� Ψηφιακ�ς �μεσης Δημοκρατ�ας, που συνοψ�ζονται στη διακ�ρυξη της 8ης Νοεμβρ�ου μιας ομ�δας απλ�ν πολιτ�ν, �σως ε�ναι μ�α λ�ση που θα αποτελ�σει την τελευτα�α ευκαιρ�α για αναγ�ννηση, της Οικονομ�ας και της Δημοκρατ�ας των Ελλ�νων.
|
