������� ��� ��� ����� ��� ������

��� �������� ��������� ��� ���, ����� �������

Ε�ναι πολλ� εκε�να  που ο καθ�νας μας  μπορε� να αποτυπ�σει στο χαρτ� ανακαλ�ντας στη μν�μη του, �σα πριν �να χρ�νο τον �καναν να σκεφτε�, να απορ�σει, να απογοητευτε�, να θυμ�σει, να χαρε�, να ελπ�σει αλλ� προπ�ντων να τα επιλ�ξει και αν αξ�ζουν να τα αποθηκε�σει σαν  εμπειρ�ες χρ�σιμες και για το μ�λλον.

Μια προσπ�θεια  οργ�νωσης και κατ�ταξης �λων των παραπ�νω διαδοχικ�ν σκ�ψεων και αισθημ�των θα μας βοηθ�σει να ξεφυλλ�σουμε του περασμ�νου χρ�νου τα συμβ�ντα που μας προβλημ�τισαν περισσ�τερο  και που �ταν  για μας τα ποιο σημαντικ�.

Ας ξεκιν�σουμε λοιπ�ν απ�  τα θ�ματα εκε�να που μας προβλημ�τισαν και μας �καναν καταρχ�ν να σκεφτο�με. Και λ�γοντας να σκεφτο�με αναφερ�μαστε σε κε�να τα γεγον�τα τις  καταστ�σεις και τις στιγμ�ς που μας ενεργοπο�ησαν σκ�ψεις και προβληματισμο�ς.

Κοιν�ς τ�πος �λης  σχεδ�ν της καθημεριν�ς επικαιρ�τητας τον περασμ�νο χρ�νο –που δυστυχ�ς ακ�μα συνεχ�ζεται - δεν υπ�ρξε �λλος απ� το οικονομικ� κεν� και χρ�ος που η χ�ρα και με τη σειρ� τους οι πολ�τες αντιμετ�πισαν. Λ�θη πολιτικ�ς  και πολιτικ�ν επιλογ�ν  του  απ�τερου και �μεσου παρελθ�ντος οδ�γησαν τη χ�ρα προ του χε�λους της οικονομικ�ς κατ�ρρευσης. Η χ�ρα οδηγο�μενη σε �να ‘δανειακ� �στρο’ που �τρεχε χωρ�ς �ρμα και υπευθυν�τητα  κατ�ληξε στη συσσ�ρευση  εν�ς χρ�ους  που ο χρ�νος και οι τρ�ποι αποπληρωμ�ς του οδ�γησαν σε εθνικ� �μφραγμα.  Οι πολ�τες - �λοι μας - εθισμ�νοι  σε μια  καταναλωτικ� μαν�α για αγαθ� εισαγ�μενα και οδηγο�μενοι απ� μια ασ�στολη δανειακ� προπαγ�νδα των πιστωτικ�ν ιδρυμ�των βρεθ�καμε να ε�μαστε δ�σμιοι ανεδαφικ�ν επιθυμι�ν και στο τ�λος αδυναμ�ας αποπληρωμ�ς τους.

Ο παλι�ς καλ�ς ‘απ� μηχαν�ς Θε�ς’ που �σωζε κατ� το παρελθ�ν την Ελλ�δα �ταν αυτ� �φτανε στο χε�λος της καταστροφ�ς, το�τη τη φορ� δεν εμφαν�στηκε. Αντ� γιαυτ�ν εμφαν�στηκε μια Ευρωπα�κ� �νωση μεταμορφωμ�νη το�τη τη φορ� απ�  καλ�ς �γγελος σωτηρ�ας που �λα αυτ� τα προηγο�μενα χρ�νια μας ε�χε συνηθ�σει με τον πακτωλ� των χρημ�των που μας χορηγο�σε για την οικονομικ� μας αν�καμψη τ�ρα εμφαν�στηκε ως Ν�μεσις σκληρ�, αμε�λικτη, απαιτητικ�. Και σαν μην �φτανε αυτ� μ�νη της μας  �φερε μαζ�  και το  δ�θεν οικονομικ� παυσ�πονο που �κουγε στο �νομα Διεθν�ς Νομισματικ� Ταμε�ο –κοιν�ς ΔΝΤ - και που μας το ανακο�νωσαν απ� το ακριτικ� Καστελ�ριζο π�νω σε σκ�φος �τοιμο να βουλι�ξει �πως και η χ�ρα μας.

�τσι πλ�ον και πριν  ακο�σουμε στα πρωιν� μας, �πως παλι�, για τον καθημεριν� καιρ� ξεπρ�βαλε τ�ρα  μια καινο�ργια �κφραση – απειλ� - επικαιρ�τητος απ� �λα τα ενορχηστρωμ�να ΜΜΕ.  Η Τρ�ικα .  Δηλαδ� ο τριπλ�ς οικονομοτεχνικ�ς π�λεκυς που θα μας συν�δευε εφεξ�ς για �λο σχεδ�ν τον υπ�λοιπο χρ�νο. Αυτ� �ταν τα οδυνηρ� σημ�δια της οικονομικ�ς παρακμ�ς που �κανε τις σκ�ψεις μας να γ�νονται απ� κ�θε μ�ρα κατηφορ�ζοντας στην κλ�μακα του ‘γκρι’ απ� γκρ�ζες αρχικ� σε σκο�ρες και απ� κει σε π�νθιμες μα�ρες.  Η αβεβαι�τητα για το τι θα ξημ�ρωνε  η επ�μενη μ�ρα �λλοτε σαν ποσοστ�  περικοπ�ς των μισθ�ν και συντ�ξεων, �λλοτε σαν φορολογ�α ακιν�των � σαν α�ξηση του ΦΠΑ, � σαν με�ωση και  απαλοιφ� κοινωνικ�ν και �λλων παροχ�ν διαμορφ�θηκε σε μ�νιμο εφι�λτη. Η συχν�τητα  των περικοπ�ν και των περιστολ�ν των δαπαν�ν διαβ�ωσης, των μετακιν�σεων, της διασκ�δασης , των δαπαν�ν στην υγε�α, στην εκπα�δευση και σε �να σωρ� �λλες μορφ�ς της ζω�ς  μας δ�νονταν  με τηλερυθμιζ�μενους  ρυθμο�ς απ� εξωγεν�, �γνωστα και μυστηρι�δη κ�ντρα με τον τ�τλο ‘οι αγορ�ς ‘ � οι δ�ο ‘παγκ�σμιας εμβ�λειας προ�γγελοι  του οικονομικο� θαν�του των κρατ�ν’ Standards and Pours, και Fitch.

Και σαν να μην μας  �φταναν �λα αυτ� μ�σα σε αυτ� τον οικονομικ� ορυμαγδ� και την εθνικ� μας οικονομικ� δυσπραγ�α μας �ρθε ‘καπ�λο’ και η πολιτικ� ‘γκ�φα’ του τουρ�στα Πρωθυπουργο� για «�ψιμο»  δημοψ�φισμα. Δημοψ�φισμα, σε προαποφασισμ�νες δεσμευτικ�ς για τη χ�ρα αποφ�σεις που ο �διος απ� μ�νες μεθ�δευε χωρ�ς β�βαια να ρωτηθε� ο ταλα�πωρος ελληνικ�ς λα�ς που θα υφ�στατο τις οικονομικ�ς συν�πειες και που μοιρα�α τον οδ�γησαν μια και δεν ε�χαν ρωτηθε� οι Ευρωπα�οι ‘π�τρων�ς μας’ σε παρα�τηση.  Η ν�α Κυβ�ρνηση χωρ�ς καθυστερ�σεις επιτ�χυνε  τις ν�ες περικοπ�ς  σε μισθο�ς, �κλεισε τις στρ�φιγγες της δανειοδ�τησης των επιχειρ�σεων και �κανε την οικονομικ� �φεση της χ�ρας να γ�νει το ολ�λαμπρο �στρο των Χριστουγ�ννων·  των πιο μ�ζερων και π�νθιμων Χριστουγ�ννων  που �χει περ�σει το�τος ο τ�πος μετ� τον π�λεμο.

Και εν� �λα φα�νονται και γ�νονται ολο�να ‘μα�ρα και �ραχνα’ για τον τ�πο, η αναζ�τηση κ�ποιας χαραμ�δας για να μπει λ�γο φ�ς ελπ�δας για οικονομικ� αν�καμψη γ�νεται �λο και πιο σπ�νια και απ�μακρη. Το 2020 και αν μ�χρι τ�τε δεν �χουμε  κατρακυλ�σει στο οικονομικ� και�δα, λ�νε οι δανειστ�ς μας  �τι �σως δο�με λ�γο ‘φ�ς στο το�νελ’ .

Φ�ς που �μως μπορε� να μη φωτ�ζει πλ�ον μια χ�ρα που θα ζει και θα κινε�ται σε εδ�φη που μπορε� να μην ε�ναι πλ�ον δικ� της, σε νερ� που πλ�ον δεν θα τα διαφεντε�ει και σε ουρανο�ς που δεν θα μπορε� να τους εξουσι�ζει μια και �λα θα τα διαχειρ�ζονται αυτο� που μας δ�νεισαν και μας π�ραν την ψυχ� μας.

Ας αναστε�λουμε  �μως για λ�γο αυτ� το ‘ρ�κβιεμ’ των οικονομικ�ν κακ�ν που μας βρ�καν το 2011  και ας κ�νουμε  μια μικρ� στ�ση  αυτοκριτικ�ς και να δο�με  ποια �ταν � και εξακολουθο�ν να υφ�στανται τα α�τια, οι συνθ�κες αλλ� και οι συν�θειες  που  μας οδ�γησαν  σαν χ�ρα και κατ� συν�πεια και �τομα στην κατ�σταση της οικονομικ�ς απελπισ�ας που βρισκ�μαστε.

�λα ξεκιν�νε απ� τη στιγμ� που ο Ελληνικ�ς  λα�ς θ�μα μιας ασ�στολης λα�κ�στικης προεκλογικ�ς καμπ�νιας π�στεψε σε λ�για  πολιτικ�ντηδων που του υπ�σχονταν κ�θε ε�δους ευμ�ρεια και �νεση με  λ�για  που �ταν μακρι�  απ� την πραγματικ�τητα. Ο πλ�ον δημοκρ�της σε �φος και ουσ�α Πρωθυπουργ�ς �χασε στις εκλογ�ς τ�τε  (1981) πανηγυρικ� απ� �να λαοπλ�νο ηγ�τη που απ� χρ�νια προετο�μαζε το δρ�μο της εξουσ�ας. Και εδ�  βρ�σκεται  η απ�ντηση στο τωριν� κατ�ντημα της χ�ρας και των πολιτ�ν. Αντ� λοιπ�ν σαν πρωθυπουργ�ς να ακολουθ�σει αυτ� που σαν ‘διεθνο�ς φ�μης οικονομολ�γος’ γν�ριζε καλλ�τερα απ� τον καθ�να δηλ. β�ματα  απαλλαγ�ς της νοοτροπ�ας του κ�σμου απ� το ‘ρουσφ�τι’ , τον περιορισμ�  του κρ�τους ‘δυν�στη’, τη μετριοπαθ� οικονομικ� πολιτικ� με στ�χο  επενδ�σεις παραγωγικ�ς και σ�γχρονες, �κανε εντελ�ς τα αντ�θετα.

 �κανε καν�να για τους ημ�τερους το ρουσφ�τι. Γιγ�ντωσε το κρ�τος διορ�ζοντας ασ�στολα στρατι�ς αν�κανων και ρ�θυμων ψηφοφ�ρων του φκι�νοντας μισθοφ�ρους ψηφοφ�ρους. Και αντ� να επενδυθε� ο κ�πος των ελλ�νων σε �ργα και δρ�σεις αν�πτυξης γιγ�ντωσε �να εξωτερικ� χρ�ος. Τα θεμ�λια του κρ�τους �πως  η δικαιοσ�νη, η παιδε�α ,ακ�μα και ο στρατ�ς �γιναν μια μον�χρωμη μ�ζα ανθρ�πων που ε�χε σαν κριτ�ριο αν�δου το βαθμ� αφοσ�ωσης και υποτ�λειας στις προσταγ�ς και υπηρεσ�ες του ‘κ�μματος’.  �τσι με τον τρ�πο αυτ� διακυβ�ρνησης για δεκαετ�ες πλ�ον ν�ες νοοτροπ�ες αναπτ�χθηκαν στις σχ�σεις των πολιτ�ν. Οι συνειδ�σεις  �γινα ελαστικ�τερες εν�  επιβραβε�ονταν η αναβλητικ�τητα, η ραστ�νη, ο ωχαδελφισμ�ς. Εκε� �μως που �γινε το μεγ�λο κακ� �ταν στον εθισμ� του κ�ρδους χωρ�ς κ�πο και φροντ�δα αλλ� με μ�νη την περγαμην� της κομματικ�ς δρ�σης  και συμμ�ρφωσης. Η ασ�στολη καταναλωτικ� μαν�α για εισαγ�μενα αγαθ�  αντικατ�στησε το πνε�μα της νοικοκυρεμ�νης οικονομ�ας στους πολ�τες και πολλαπλασ�ασε τις αν�γκες για μεγαλ�τερο εξωτερικ� δανεισμ�.

Σ’αυτ�ν  λοιπ�ν τον  κατ�φορο του συνεχο�ς εξωτερικο� δανεισμο� που γιγ�ντωνε το εθνικ� χρ�ος αφ�θηκε η χ�ρα να κατρακυλ�ει. Αυτ� η   ε�κολη συνταγ� του δανεισμο� ακολουθ�θηκε και απ� τους επ�μενους που εναλλ�χτηκαν στην εξουσ�α. �τσι φτ�σαμε το χρ�νο που π�ρασε να �χουμε γ�νει ο διεθν�ς περ�γελως και με τη ‘δαμ�κλειο σπ�θη ‘ της χρεωκοπ�ας να επικρ�μαται π�νω απ� τη χ�ρα.

Η ευθ�νη αν�κει αδιαμφισβ�τητα στον πρωτεργ�τη του ‘δανειακο� ξεκιν�ματος’ αλλ�  δεν απαλλ�σσει τους επ�μενους και εμ�ς �λους των ευθυν�ν μας. �πρεπε και οφε�λαμε για τις γενι�ς που �ρχονται να ε�χαμε αφυπνιστε� απ� τον καταναλωτικ� μας λ�θαργο και με υπευθυν�τητα και αμεσ�τητα να ε�χαμε αντιδρ�σει στον κατ�φορο αυτ�.

Αλλ� δυστυχ�ς αποδεικν�εται �τι το�τη τη χ�ρα δεν την κατοικο�ν και διαφεντε�ουν �λληνες αλλ� φιλ�λληνες και �σως μισ�λληνες.

Η πνευματικ� ηγεσ�α του τ�που, βυθισμ�νη στην ωφελιμιστικ�  εξαργ�ρωση  της θ�σης της �μεινε να υπηρετε� υπνωτισμ�να και ασπ�νδυλα μια εξουσ�α βουτηγμ�νη στη διαπλοκ� και τη διαφθορ�  χωρ�ς να ορθ�νει το αν�στημ� της και να αφυπν�ζει τις κοινωνικ�ς μ�ζες για τον επερχ�μενο εθνικ� κ�νδυνο της οικονομικ�ς υποτ�λειας.

Η δικαιοσ�νη, χαμ�νη και αυτ� μ�σα στον �γκο των ανεκτ�λεστων υποθ�σεων κατευθυν�μενη και συχν� ελεγχ�μενη  απ� την πολιτικ� εξουσ�α αδρ�νησε να εντοπ�σει, να καταδικ�σει και να παραδειγματ�σει  αυτ� που �ταν σε �λους πασ�γνωστα ως απ�τες και σκ�νδαλα.

Ευτυχ�ς το�τη τη φορ� που ο στρατ�ς δεν �νοιωσε τον πατριωτικ� παροξυσμ� του παρελθ�ντος για να οδηγηθε� σε ‘παρ�μβαση’ ‘δι�σωσης της πατρ�δας’ και παρ�μεινε σιωπηλ�ς.

Και τ�ρα, στην ανατολ� του Ν�ου Χρ�νου  βαρι� ε�ναι τα οικονομικ� σ�ννεφα  που �φησε ο παλι�ς χρ�νος π�νω απ� το εθνικ� μας σκ�φος που αρμεν�ζει ημιβυθισμ�νο στη φουρτουνιασμ�νη θ�λασσα της παγκ�σμιας �φεσης. Αναζητε�ται τ�ρα �νας ν�ος Καπετ�νιος, μια και ο παλι�ς  προσ�ραξε το ταλαιπωρημ�νο σκαρ� της χ�ρας  με τις αστοχ�ες και τις γκ�φες του. Εις μ�την �μως . Υπ�ρχει �λλειψη Καπετανα�ων αλλ� και ικανο� πληρ�ματος για να κρατηθε� ακ�μα το σκ�φος στον αφρ� πριν βυθιστε� για π�ντα.  Ο προσωριν�ς Καπετ�νιος προ�ρχεται απ� το ‘ρυμουλκ�’ που στ�λθηκε για να βοηθ�σει εν� το πλ�ρωμα που τον περιβ�λει ε�ναι οι �διοι δοκιμασμ�νοι �σχετοι να�τες που το οδ�γησαν πριν στη ‘ξ�ρα ‘ της αποτυχ�ας.

Ελπ�δα λοιπ�ν ε�ναι να π�ρουν πρωτοβουλ�ες μ�νον οι υγιε�ς δυν�μεις της χ�ρας –�σες �χουν απομε�νει ακ�μα – . Ε�ναι οι ν�οι �νθρωποι που θα πρ�πει χωρ�ς αναβολ� να αναλ�βουν τα ην�α της χ�ρας β�ζοντας στο περιθ�ριο �λα αυτ� τα υλικ� κατεδ�φισης που ματαιοδοξο�ν να ξαναπ�ρουν την εξουσ�α. Ε�ναι  �λοι οι ν�οι �νθρωποι που θα συμβ�λλουν στο μετασχηματισμ� των σημεριν�ν οπαδ�ν των κομμ�των σε «�ρχοντες, αρχ�μενους και υπε�θυνους πολ�τες».    

Για να γ�νει αυτ� χρει�ζεται μια   Εθνικ� σταυροφορ�α σωτηρ�ας της πατρ�δας που να ηγο�νται   μ�νο �λληνες και �χι Φιλ�λληνες. Να βγουν μπροστ� θαρραλ�ες προσωπικ�τητες, που ακ�μα σ�γουρα υπ�ρχουν και να β�λουν σε πρ�τη προτεραι�τητα το καλ� του τ�που και �χι  τα συντεχνιακ� συμφ�ροντα. Να αναθερμ�νουν �τσι τον μουδιασμ�νο νεο�λληνα που σ�μερα βρ�σκεται σε απ�γνωση,  σε φ�βο και κυριαρχε�ται απ� ανασφ�λεια για το δικ� του παρ�ν και για το μ�λλον των παιδι�ν του. Να του επανενεργοποι�σουν την παλαι� αυτοπεπο�θησ� του, να του αφυπν�σουν την ευρηματικ�τητα, την αξιοσ�νη και να ξαναβρε� τον παλι� καλ� του εαυτ� και να ξαναβ�λει στο λεξιλ�γι� του την ξεχασμ�νη  λ�ξη ‘μπ�σα’.  Αυτο�ς τους ανθρ�πους θα πρ�πει �λοι μας να τους βρο�με και να τους πε�σουμε �τι μας ε�ναι απαρα�τητοι το�τη την �στατη �ρα για τη χ�ρα, β�ζοντας βαθει� στο χρονοντο�λαπο �λους αυτο�ς τους πολιτικ�ντηδες που στ�ρεψαν του τ�που την ελπ�δα για �να λαμπρ� α�ριο. Η περιφρ�νησ� μας και η αποστροφ� προς αυτο�ς ας αποτελ�σει την ποιο επιεικ� τιμωρ�α μαζ� με την αποπομπ� τους. Και εμε�ς, οι απλο� πολ�τες, ο καθ�νας απ� το δικ� του ‘μετερ�ζι’, ας ξελαμπικ�ρει  τις σκ�ψεις του, ας επαναπροσδιορ�σει τις επιθυμ�ες και τους στ�χους του και αντ� του ‘βολ�ματος’ και της ‘αρπαχτ�ς’ που τον ε�χαν συνηθ�σει στο παρελθ�ν ας ανακαλ�ψει τις παλι�ς λησμονημ�νες αξ�ες της φυλ�ς μας. Ας ξαναβρε� τις αρχ�ς και τις πρακτικ�ς της Δημοκρατ�ας που γενν�θηκε σε αυτ�ν εδ� τον τ�πο, οι οπο�ες προφαν�ς θα προσαρμοσθο�ν στα δεδομ�να, ιδια�τερα στα τεχνολογικ�,  του 21^ου αι�να.  Ας ξαναβρε� την αξιοσ�νη, την εργατικ�τητα και ευρηματικ�τητα του αλλ� προπ�ντων ας ξαναπιστ�ψει και εμπιστευτε�  την Ελλ�δα για �να καλλ�τερο α�ριο με ελπ�δα και αισιοδοξ�α για το μ�λλον. Αν αυτ� συμβο�ν, τ�τε το 2011 θα φαντ�ζει σαν �να θλιβερ� παρελθ�ν που �φερε δειν� και ταπε�νωση στον τ�πο και που γρ�γορα θα ξεχαστε�.

�σως, �πως ε�παμε και στην αρχ� να μη χρειαστε� να κρατ�σουμε τ�ποτα απ� το χρ�νο που π�ρασε στη μν�μη μας και ελε�θεροι να αφεθο�με να ατεν�σουμε το μ�λλον χωρ�ς τις μελαν�ς σκ�ψεις, αισθ�ματα και απογοητε�σεις του χρ�νου που �φυγε ανεπιστρεπτ� πλ�ον.

Τ�λος το  2012,  ας  γ�νει ο  χρ�νος  που μπορε� μ�σα απ�  μια εκλεγμ�νη και ικαν� πολιτικ� ηγεσ�α που  με το �θος της, την εν�ρασ� της  την τ�σο αναγκα�α �σο ποτ� , να προκαλ�σει την  εθνικ� αφ�πνιση και τον εθνικ� ενθουσιασμ� στοιχε�α που χ�θηκαν απ� το λα� μας τα τελευτα�α χρ�νια. Ο ευρωπα�κ�ς στ�χος της χ�ρας ας γ�νει σ�νθημα �χι για επιδοτ�σεις και οικονομικ�ς αλχημε�ες αλλ� στ�χος δι�χυσης και αν�δειξης του ελληνικο� πνε�ματος και πολιτισμο� στην Ευρ�πη.

Και εμε�ς σαν αντ�λλαγμα ας δεχτο�με των ευρωπα�ων ετα�ρων μας τη συν�πεια , τη σοβαρ�τητα και υπευθυν�τητα. Τ�τε και η εξ�σωση αξι�ν θα μπορε� να εξισορροπηθε�.

Ας ξαναγ�νει η χαμ�νη μας αισιοδοξ�α ο καθοδηγητ�ς για το μ�λλον μας και ας κ�νουμε τον μοναδικ� ελληνικ� ενθουσιασμ� πλοηγ� στο στ�χο μας  �τι π�λι θα ξαναβρο�με το δρ�μο της αν�καμψης και της προ�δου.

  Ο Κ�στας Κασσι�ς ε�ναι Ομ�τιμος Καθηγητ�ς του ΕΜΠ και φ�λος των ιδε�ν της  Ψηφιακ�ς �μεσης Δημοκρατ�ας