��� �������� ��� ��������� ������ ����������� �� �� �������������� ������

��� ��������� ����� �������

  �χουν περ�σει σχεδ�ν σαρ�ντα χρ�νια απ� τ�τε που θεσμοθετ�θηκε,  στις ΗΠΑ το 1970,  και ξεκ�νησε η αναζ�τηση του τρ�που που θα μπορο�σε η ανεξ�λεγκτη, ασ�στολη και αδηφ�γος λα�λαπα της επ�πτωσης στους φυσικο�ς π�ρους, για αν�πτυξη με στ�χο την καταν�λωση, να γ�νεται μ�σα απ� μια ελεγχ�μενη διαδικασ�α. Και ο τρ�πος αυτ�ς βγ�κε μ�σα απ� την απ�φαση  γνωστ� και ως NEPA 1969 (National Environmental Policy Act). Σ�μφωνα με αυτ�, για  το κ�θε �ργο που επρ�κειτο να γ�νει –σε �λα σχεδ�ν τα διαρθρωτικ� επ�πεδα διο�κησης- και πριν αποφασιστε� η υλοπο�ησ� του θα �πρεπε να �χει προηγηθε� Μελ�τη των αναμεν�μενων Περιβαλλοντικ�ν Επιπτ�σεων (ΜΠΕ). Η Μελ�τη αυτ� αφο� θα διερευνο�σε - προβλ�ποντας και εκτιμ�ντας - �λες τις  ενδεχ�μενες διαχρονικ�ς αναστρεπτ�ς και μη περιβαλλοντικ�ς επιπτ�σεις για το �μεσο και ευρ�τερο περιβ�λλον του προτειν�μενου να γ�νει �ργου, θα �πρεπε να αναρτηθε� / δημοσιοποιηθε� και σε ανοικτ� για το κοιν� παρουσ�αση να ακουστο�ν και να ληφθο�ν υπ�ψη �λες οι θ�σεις και οι αντιρρ�σεις για το �ργο . Τα αποτελ�σματα αυτ�ς της διαδικασ�ας και  διαβο�λευσης θα �πρεπε να τεθο�ν και ληφθο�ν υπ�ψη απ� τον  φορ�α που ε�χε την ευθ�νη της λ�ψης της απ�φασης για το �ργο και που συχν� λ�γω των αναμεν�μενων περιβαλλοντικ�ν επιπτ�σεων, �λλοτε τροποποιο�σε το �ργο (για τη θ�ση , το μ�γεθος, την τεχνολογ�α κοκ) � και �λλοτε το ματα�ωνε .

Στις μ�ρες μας, στην Ευρωπα�κ� �νωση αρχικ� και στον τ�πο μας αργ�τερα, αυτ� η πρωτοποριακ� διαδικασ�α  για την προληπτικ� προστασ�α του περιβ�λλοντος (φυσικο�, πολιτιστικο�, κοινωνικο� και οικονομικο�) και αφο� π�ρασε απ� τα γνωστ� …σαρ�ντα κ�ματα, συμφερ�ντων, γραφειοκρατ�ας, μικροπολιτικ�ς αλλ� και στρεβλ�τητας ως προς το ουσιαστικ� μ�ρος της, καταλαμβ�νει σ�μερα �να μεγ�λο μ�ρος του γνωστο� Κυβερνητικο� «μοτο» της «πρ�σινης ..αν�πτυξης».

Ας δο�με �μως μερικ� πρ�γματα  στη διαδικασ�α αυτ� της πρ�ληψης των επιπτ�σεων στο περιβ�λλον απ� πραγματοποιο�μενα  �ργα, αλλ� και προγρ�μματα , πολιτικ�ς και σχεδιασμο�ς στο  αν, οι αρχ�ς και θ�σεις της προτειν�μενης  δικ�ς μας «Ψηφιακ�ς �μεσης Δημοκρατ�ας» θα μπορο�σαν να συμβ�λλουν �στε πολλ�ς απ� τις  παρο�σες ατ�λειες, και  υποκριτικ�ς θ�σεις στη δι�ρκεια  της διαδικασ�ας διερε�νησης των περιβαλλοντικ�ν επιπτ�σεων, να περιοριστο�ν αν �χι να εξαλειφθο�ν.

�να στ�διο  της διαδικασ�ας των Μελετ�ν Περιβαλλοντικ�ν Επιπτ�σεων  που συνιστ� μια καθαρ� δημοκρατικ� διαδικασ�α, αποτελε� η δημοσιοπο�ηση των Μελετ�ν και  προ�ποθ�τει την �μεση γν�ση του αντικειμ�νου εν�ς προτειν�μενου �ργου � προγρ�μματος � και πολιτικ�ς,  με  τη συμμετοχ� σε ανοικτ� διαδικασ�α �λων των ενδιαφερομ�νων πολιτ�ν. Σ�μερα �μως η γν�ση και ενημ�ρωση αυτ� πολ� σπ�νια φτ�νει στην αντ�ληψη των πολιτ�ν, αφο� τη διαδικασ�α την κατευθ�νουν κατ� τη φ�ση της δημοσιοπο�ησης στα «εκλεγμ�να»…Νομαρχιακ� Συμβο�λια· συμβο�λια με τις γνωστ�ς ποικιλ�τροπες αγκυλ�σεις τους (!!!), που θεωρητικ� πιστε�εται �τι υποκαθιστο�ν τη φων� και �ποψη των συμπολιτ�ν τους.

Αντ� �μως να ακολουθε�ται μια τ�τοια  υποκριτικ� διαδικασ�α, θα μπορο�σαν να υιοθετηθο�ν αρχ�ς μιας  Ψηφιακ�ς διαδικασ�ας,  αν�λογης των αρχ�ν του νεοσ�στατου συνδ�σμου των φ�λων της ΨΑΔ ,  για τη διαβο�λευση  �/και τη συμμετοχ� των πολιτ�ν στη λ�ψη των αποφ�σεων. Μια τ�τοια διαδικασ�α θα μπορο�σε  να αποτελ�σει το  πρ�κριμα για την προετοιμασ�α, την εκπα�δευση και εθισμ� των πολιτ�ν που με ασφ�λεια να οδηγε� στη κορων�δα της συμμετοχικ�ς διακυβ�ρνησης   μ�σα,  απ� το απουσι�ζον σ�μερα,  δικα�ωμα των πολιτ�ν να εκφρ�ζονται για με�ζονος σημασ�α θ�ματα, τοπικ�, εθνικ� ακ�μα και διεθν� με Ψηφιακ� Δημοψηφ�σματα.

Να λοιπ�ν μια καλ� αρχικ� ευκαιρ�α για την «Ψηφιακ� �μεση Δημοκρατ�α» μας, με «μ�λλον …λαμπρ�ν»·  να αρχ�σει να δοκιμ�ζει τη συμμετοχικ� συμβολ� των πολιτ�ν στις αποφ�σεις: Δημοτικ�ν �ργων , Δημ�σιων �ργων αλλ� και Πολιτικ�ν (π.χ ενεργειακ�, τουριστικ� ) και Προγραμμ�των με αντικε�μενο τα  περιβαλλοντικ� θ�ματα, κοινοποι�ντας και γνωστοποι�ντας μ�σω  ηλεκτρονικο� τρ�που επικοινων�ας τις Μελ�τες Περιβαλλοντικ�ν Επιπτ�σεων και να κατευθ�νει �τσι τη συμμετοχ� με τις ηλεκτρονικ�ς απαντ�σεις στους φορε�ς που θα πρ�πει να λ�βουν τις αν�λογες αποφ�σεις .

Οι στ�χοι αλλ� και οι τρ�ποι και τεχνικ�ς που θα μπορο�σαν να εφαρμοστο�ν για τις  διαδικασ�ες αυτ�ς της συμμετοχ�ς στη δημοσιοπο�ηση των περιβαλλοντικ�ν θεμ�των  ας αποτελ�σουν �να αντικε�μενο συζ�τησης και προβληματισμο� των μελ�ν  του συνδ�σμου των φ�λων της Ψηφιακ�ς �μεσης Δημοκρατ�ας.

Ο Κ�στας Κασσι�ς  ε�ναι Ομ�τιμος Καθηγητ�ς του Εθνικο� Μετσ�βιου Πολυτεχνε�ου.